Kiedy zlikwidowany program komputerowy można odpisać w koszty firmy
Strata w wartościach niematerialnych I prawnych co do zasady może być kosztem firmy. Ale organy podatkowe nie zgadzają się na takie potraktowanie wszystkich przypadków wykreślenia wartości niematerialnych i prawnych z ewidencji przed ich pełnym zamortyzowaniem
– Czy niezamortyzowaną część wartości zlikwidowanego programu antywirusowego mogę uznać za koszt uzyskania przychodu Nie wykupiłem praw do licencji na ten program, ponieważ nabyłem nowe, tańsze oprogramowanie – pyta czytelnik DR
Z pytania wynika, że licencja na zlikwidowany program komputerowy była u czytelnika wartością niematerialną i prawną podlegającą amortyzacji. Do takich składników majątku zalicza się – zgodnie z art. 220 ust. i pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) i odpowiednio art. i6b. ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop) – m.in. nabyte i nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania licencje, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.
Kiedy koszt bezpośredni
W świetle art. 22f ust. 3 i art. 22d ust. 1 updof (odpowiednio art. i6f ust. 3 i art. i6d ust. 1 updop) odpisów amortyzacyjnych od licencji na program komputerowy dokonujemy, gdy jej wartość początkowa w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł. W przeciwnym razie możemy ją jednorazowo zaliczyć do kosztów (w formie jednorazowego odpisu – w miesiącu oddania do używania bądź w miesiącu następnym, albo jako zwykły koszt – w miesiącu oddania do używania).
Amortyzacja w dwa lata
Gdy amortyzacja jest rozłożona w czasie, okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od licencji (sublicencji) na programy komputerowe nie może być krótszy niż 24 miesiące. Przyjęta stawka amortyzacyjna nie może być więc wyższa niż 50 proc. rocznie (tak wynika z art. 22m updof i art. i6m updop). Zdarza się jednak, że w ciągu tych dwóch lat licencja traci swoją przydatność gospodarczą, gdyż np. oprogramowanie jest już przestarzałe (na rynku pojawiły się doskonalsze produkty) czy, jak w wypadku czytelnika, przedsiębiorca przestaje z niej korzystać ze względów ekonomicznych (znalazł tańszy substytut i nie opłaca mu się przedłużanie licencji). Skoro czytelnik zaprzestaje używania oprogramowania, powinien też zaprzestać jego amortyzacji. I tu pojawia się zadane na wstępie pytanie – czy powstałą w ten sposób stratę, odpowiadającą niezamortyzowanej wartości oprogramowania, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
Co wynika z przepisów
Jedynymi przepisami, jakie odnoszą się do strat w składnikach majątku trwałego, są art. 23 ust. 1 pkt 5 i 6 updof (odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 5 i 6 updop). Pierwszy z nich (pkt 5) mówi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych. Drugi (pkt 6) wyłącza z kosztów straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeśli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.
Wynika z niego, że ustawodawca uznaje, że strata może powstać nie tylko na skutek np. zniszczenia czy kradzieży, ale też utraty przydatności gospodarczej – z różnych względów. Przy czym z kosztów wyłączył tylko takie tego rodzaju straty, które powstają na skutek zmiany przez podatnika rodzaju działalności i do tego dotyczą wyłącznie środków trwałych.
Można więc z tego wyciągnąć wniosek, że jeśli zlikwidujemy wartość niematerialną i prawną na skutek utraty jej przydatności gospodarczej, powstałą stratę możemy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (w części niepokrytej odpisami amortyzacyjnymi) – nawet gdy utrata przydatności gospodarczej nastąpiła na skutek zmiany rodzaju działalności. Zakaz zaliczania do kosztów dotyczy bowiem tylko straty w środkach trwałych powstałej w takich okolicznościach.
Więcej Rzeczpospolita.