Tylko zaniechanie zapłaty składki w oznaczonym terminie oznacza ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Takiego skutku nie ma przy uiszczeniu składki na czas, ale niższej od należnej – czytamy w Rzeczpospolitej
Wyrok zapadł w sprawie o ustalenie podlegania przez ubezpieczonego dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Wedle ustaleń dokonanych przez sądami instancyjnymi sprawa była związana z nieudzieleniem przez ZUS zezwolenia na uregulowanie składki na ubezpieczenie chorobowe w późniejszym terminie. Ubezpieczona – objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu wykonywania działalności gospodarczej – za pośrednictwem biura rachunkowego opłaciła jedną ze składek niższą niż należna. Przy czym różnica między tą uregulowaną a właściwą wynosiła ponad 7 zł i była wynikiem błędu biura rachunkowego.
W pierwszej instancji sąd okręgowy uznał, że opłata zaniżonej składki chorobowej stanowi „nieopłacenie w terminie składki należnej na ubezpieczenie” i skutkuje ustaniem ubezpieczenia na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Rozpatrzenie odmowne przez ZUS wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie składki w późniejszym terminie oznaczało, że ubezpieczenie chorobowe ustało. Sąd apelacyjny był jednak odmiennego zdania. Stwierdził, że ZUS powinien pozytywnie rozpatrzyć wniosek ubezpieczonej.
Analizując skargę kasacyjną ZUS, Sąd Najwyższy w wyroku z 8 grudnia 2015 r. (II UK 443/14) uznał, że rozpoznanie tej sprawy wymaga rozstrzygnięcia, czy skutek prawny polegający na ustaniu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jest tylko wynikiem niepłacenia składki w ogóle, czy opłacenia jej w niewłaściwej (niższej) kwocie. W swoich rozważaniach SN wskazał, że przy odpowiedzi na to pytanie należy też uwzględnić charakter dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, którego stosunek prawny nawiązuje się wskutek wyrażenia woli przez ubezpieczonego.
W podobny sposób trzeba zatem podejść do analizy przesłanek ustania takiego ubezpieczenia oraz wykładni wyrażenia „nieopłacenia składki”. Zdaniem SN „tylko zaniechanie zapłaty składki w terminie wyraża wolę zaprzestania podlegania ubezpieczeniu jako nieopłacenie składki”. Jak konstatuje SN, przez opłacenie składki w niższej niż należna wysokości ubezpieczona swoim zachowaniem nie wyraziła w sposób dostateczny woli zakończenia ochrony ubezpieczeniowej, zaś opłacenie składki wskazywało na zamiar osiągnięcia zgoła odmiennego skutku.
Więcej w Rzeczpospolitej z 29 września 2016 r.