Naprzemienna opieka nad potomkiem nie wyklucza preferencji w PIT

Dziennik Gazeta Prawna (2020-02-24), autor: Magdalena Majkowska , oprac.: GR

lut 24, 2020

Jeżeli oboje rozwiedzionych rodziców zajmuje się dzieckiem, to każdy z nich ma prawo do rozliczenia PIT jako samotny rodzic – czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrywał sprawę rodziców, którzy po rozwodzie zgodnie dzielili się opieką na dzieckiem. Sąd ustalił opiekę naprzemienną – dziecko jeden tydzień przebywało z matką, kolejny z ojcem. Opieka była podzielona również w okresie wakacji.

Dodatkowo ojciec zajmował się dzieckiem, po kilka godzin dziennie, także w tygodniach, w których dziecko powinno zamieszkiwać z matką, ale z uwagi na charakter jej pracy nie mogła ona opiekować się potomkiem.

Ojciec uważał, że ma prawo do rozliczenia PIT z uwzględnieniem preferencji przewidzianej dla osób samotnie wychowujących dzieci. Podkreślał, że w czasie, gdy sprawuje pieczę nad dzieckiem, robi to samodzielnie i oddzielnie (niezależnie od matki i bez jej pomocy).

Jego stanowiska nie podzielił jednak minister finansów. Uznał, że warunkiem preferencyjnego rozliczenia jest to, aby podatnik w trakcie roku podatkowego faktycznie wychowywał dziecko samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Ten wymóg – zdaniem fiskusa – nie jest spełniony w przypadku sprawowania opieki naprzemiennej.

Ojciec zaskarżył tę interpretację do sądu i wygrał w obu instancjach.

WSA w Warszawie skoncentrował się na literalnej wykładni art. 6 ust. 4 ustawy o PIT. Przypomniał, że ustawodawca, nowelizując od 1 stycznia 2011 r. ustawę o PIT, zrezygnował z legalnej definicji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci” oraz z ograniczenia statusu osoby samotnie wychowującej dzieci wyłącznie do jednego z rodziców. Zatem status ten może posiadać zarówno ojciec, jak i matka, jeżeli oboje spełniają pozostałe kryteria określone w ustawie – orzekł WSA (sygn. akt III SA/Wa 2835/16).

Wykładnię tę potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 20 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 752/18). Dodał, że samotne wychowywanie dziecka nie musi mieć miejsca przez cały rok podatkowy. Nie ma takiego wymogu w przepisach. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w roku podatkowym. Jeśli ojciec dzieli z matką czas opieki i wychowywania dziecka, a zadania te realizują oni niezależnie od siebie i samodzielnie, bez pomocy drugiego rodzica, to każdy z nich ma prawo do ulgi.

To nie pierwszy korzystny dla rodziców wyrok. Podobnie NSA wypowiedział się w wyroku z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 573/15).

Również WSA w Poznaniu 28 sierpnia 2019 r. (sygn. akt I SA/Po 347/19) orzekł, że każdy z rozwiedzionych rodziców może rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Wyrok poznańskiego sądu jest na razie nieprawomocny.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 24 lutego 2020 r.