Od kiedy trzeba informować ZUS o zawartej umowie o dzieło

Dziennik Gazeta Prawna (2020-05-28), autor: Anna Kwiatkowska , oprac.: GR

maj 29, 2020
Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą (sklep internetowy). Dotychczas nikogo nie zatrudniałem, ale z powodu epidemii zamówień jest tak dużo, że chciałbym zatrudnić jedną osobę na umowę o dzieło. Czy muszę to zgłaszać do ZUS? Słyszałem, że zmieniły się przepisy – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
 
Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP – zgłoszenie ZUS zawarcia umowy o dzieło będzie konieczne dopiero od 1 stycznia 2021 r. Na mocy wchodzącego wtedy w życie art. 36 ust. 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) płatnik składek lub osoba fizyczna zlecająca dzieło informuje ZUS o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli umowa taka zawarta zostanie z osobą, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, w terminie 7 dni od dnia zawarcia tej umowy. Jednak mimo że przepis w takim kształcie został dodany do ustawy systemowej, to wciąż wynagrodzenia za wykonanie umowy o dzieło nie podlegają oskładkowaniu. Mówi się, że wprowadzenie takiego przepisu to wstęp do oskładkowania tego rodzaju kontraktów. Będzie to miało ponadto ten skutek, że ZUS będzie po prostu wiedział, w jakich firmach są zawierane umowy o dzieła. A to pozwoli na kontrolę w podmiotach, które tego, zdaniem zakładu, nadużywają. 
 
Zawieranie umów o dzieło, mimo braku obowiązku zgłaszania ich do ZUS w tym roku, już obecnie wiąże się z ryzykiem kontroli. ZUS może stwierdzić, że zawarta przez firmę umowa o dzieło w rzeczywistości jest umową-zlecenie. A to powoduje konieczność odprowadzenia zaległych składek zarówno w części, która powinna być potrącona z wynagrodzenia wykonującego dzieło (zlecenie), jak i w części finansowanej przez płatnika. 
 
Warto zauważyć, że w przyszłym roku nie będzie konieczności zgłaszania do ZUS umów o dzieło zawartych z własnym pracownikiem. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Uznanie za pracownika w tym przypadku oznacza, że płatnik powinien doliczyć do wynagrodzenia z etatu wynagrodzenie z umowy o dzieło i od tej sumy potrącić składki.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 28 maja 2020 r.