Do końca czerwca prowadziłem działalność gospodarczą na terenie Szwecji na tamtejszych warunkach. Od sierpnia planuję założyć firmę w Polsce. Czy będę mógł skorzystać z ulgi na start i ewentualnie innych ulg? W Polsce nigdy działalności nie prowadziłem – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – z art. 18 ust. 1 prawa przedsiębiorców wynika, że prawo do ulgi na start, a więc do nieopłacania składek na ubezpieczenie społeczne, choć już nie zdrowotne, mają osoby, które podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. Z ulgi nie skorzysta osoba, która wykonuje działalność na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Ulga przysługuje przez sześć miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności.
Kolejny rodzaj preferencji składkowych został określony w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na mocy którego osoby prowadzące działalność mogą opłacać składki od podstawy wynoszącej tylko 30 proc. minimalnego wynagrodzenia przez 24 miesiące od rozpoczęcia prowadzenia działalności albo zakończenia korzystania z ulgi na start. Także w tym przypadku skorzystanie z ulgowych składek nie będzie możliwe, jeśli przedsiębiorca w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności działalność już prowadził.
Warunki te odnoszą się jednak tylko do działalności gospodarczej wykonywanej na podstawie ustawodawstwa polskiego. Za taką wykładnią przemawia choćby art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który łączy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym z obszarem Polski. W konsekwencji skutki dotychczasowej działalności gospodarczej przedsiębiorcy wykonywanej na terenie innego państwa UE nie mogą być oceniane według regulacji tej ustawy. Pośrednio pomocne może być także stanowisko ZUS wyrażone w piśmie z 5 maja 2017 r., znak WPI/200000/43/495/2017. Rozpatrywano w nim prawo do składek preferencyjnych, lecz w kontekście innej przesłanki, tj. wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, którym była firma zagraniczna. ZUS w stanowisku tym uznał, że wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego pozwala przedsiębiorcy na deklarowanie do podstawy wymiaru składek wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, pod warunkiem że w całym okresie wykonywania tej pracy (w ramach stosunku pracy) nie było właściwe dla przedsiębiorcy ustawodawstwo polskie.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 30 lipca 2020 r.