Kończy mi się okres zasiłkowy, po którym będę się ubiegała jednocześnie o świadczenie rehabilitacyjne i umiarkowany stopień niepełnosprawności. Czy stopień niepełnosprawności wpłynie na możliwość wydłużenia świadczenia rehabilitacyjnego? Czy ZUS przy orzekaniu weźmie pod uwagę orzeczenie o niepełnosprawności? – pyta czytelniczka Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje trzy stopnie niepełnosprawności, tj. znaczny, umiarkowany i lekki. Orzekaniem w tym zakresie zajmują się:
• powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako pierwsza instancja;
• wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako druga instancja.
Powiatowe zespoły orzekają na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego albo za ich zgodą na wniosek ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (Dz.U. poz. 1818) na wniosek centrum usług społecznych.
Świadczenie rehabilitacyjne jest z kolei uregulowane w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Z systematyki przepisów dotyczących wspomnianego świadczenia m.in. wynika, że przysługuje ono ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, 75 proc. tej podstawy za pozostały okres, a jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży – 100 proc. tej podstawy.
Jak określono w art. 18 ust. 2 tej ustawy świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.
Co ponadto istotne, z żadnej z tych ustaw nie wynika, aby istniała możliwość przedłużenia terminu pobierania tego świadczenia dla określonej grupy uprawnionych, np. posiadających umiarkowany stopień niepełnosprawności. Skoro więc ustawodawca nie przewidział takich preferencji dla tej grupy osób, to ZUS może przyznać świadczenie rehabilitacyjne na maksymalny okres, tj. 12 miesięcy.
Nie ma więc wątpliwości, że stopień niepełnosprawności (w tym np. umiarkowany) nie wpłynie na wydłużenie maksymalnego ustawowego okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego (12 miesięcy). Są to dwa odrębne uprawnienia, niezależne od siebie i przyznawane na mocy odrębnych ustaw. Ustawa zasiłkowa nie przewiduje, aby organy ZUS orzekające o prawie do świadczenia rehabilitacyjnego zobowiązane były do wzięcia pod uwagę orzeczeń o niepełnosprawności.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 3 grudnia 2020 r.