Czy równoległy spór z ZUS o podleganie ubezpieczeniu ma znaczenie dla postępowania egzekucyjnego

Dziennik Gazeta Prawna (2021-03-04), autor: Marcin Nagórek , oprac.: GR

mar 5, 2021
Wniosłem zarzuty na prowadzone przez ZUS postępowanie egzekucyjne dotyczące zaległych składek, jednak zostały oddalone. Jakiś czas temu złożyłem też do ZUS wniosek o spłatę ratalną, a egzekucja nadal jest prowadzona. Ponadto w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych kwestionuję podleganie ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji – konieczność opłacania składek. Czy jest podstawa, aby się odwołać do dyrektora Izby Administracji Skarbowej? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
 
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – zgodnie z art. 33 par. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji podstawą zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej jest m.in. nieistnienie obowiązku oraz brak wymagalności obowiązku w przypadku:
 
• odroczenia terminu wykonania obowiązku,
 
• rozłożenia na raty spłaty należności pieniężnej,
 
• wystąpienia innej przyczyny niż określona wyżej.
 
Jak wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 12 maja 2020 r., sygn. akt I SA/Lu60/20, o braku wymagalności obowiązku decydują takie okoliczności jak odroczenie terminu wykonania obowiązku lub rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych. Przepis używa także sformułowania „brak wymagalności obowiązku z innego powodu”. Usytuowanie go w art. 33 par. 1 pkt 2 u.p.e.a. wskazuje, że podstawą zarzutu mogą być też inne zdarzenia, które powodują, iż zobowiązanie nie może być egzekwowane. W orzecznictwie sądów administracyjnych wyrażany jest zgodny pogląd, że chodzi tu o zdarzenia tego rodzaju jak odroczenie terminu lub rozłożenie na raty.
 
Z przepisów nie wynika, aby podstawą skutecznego zarzutu było złożenie do ZUS wniosku o spłatę ratalną albo prowadzenie postępowania sądowego w kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym. Na te aspekty zwrócono też uwagę w wyroku WSA w Łodzi z 21 listopada 2019 r., sygn. akt III SA/Łd 748/19. Zdaniem sądu zarzuty oraz inne środki odwoławcze przysługujące w ramach postępowania egzekucyjnego nie mogą być wykorzystywane do weryfikacji obowiązku ubezpieczenia. Zatem toczące się postępowanie w sprawie podlegania ubezpieczeniom nie może być przedmiotem oceny i rozstrzygania przez organ egzekucyjny w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego na mocy tytułu wykonawczego wystawionego na podstawie składanych przez skarżącego deklaracji rozliczeniowych obejmujących składki do ZUS. Podobnie np. złożenie wniosku o rozłożenie na raty wymaganej należności nie stanowi spełnienia przesłanki z art. 33 par. 1 pkt 2 u.p.e.a. To decyzja wydana w wyniku rozpoznania takiego wniosku rodzi ten skutek. Zatem dopiero ewentualne orzeczenie sądu powszechnego mogłoby być podstawą zakwestionowania wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego w przedmiotowej sprawie.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 4 marca 2021 r.