Zawarcie umowy, w której strony postanawiają, że przedsiębiorca zrzeka się wynagrodzenia za nakłady poczynione na obcy środek trwały, może mieć przykre konsekwencje, gdy rozwiążą ją przed terminem.
Jak czytamy w Rzeczpospolitej, zdaniem fiskusa w takim przypadku nie dojdzie do powstania straty w postaci równowartości niezamortyzowanej inwestycji w obcym środku trwałym, którą przedsiębiorca mógłby zaliczyć do kosztów. Potwierdzają to liczne interpretacje podatkowe.
Przykładem jest pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 lutego 2010 r. (ILPB3/423-1015/09-2/AO). Izba stwierdziła, że gdy przed pełnym zamortyzowaniem inwestycji w obcym środku trwałym dochodzi do rozwiązania umowy łączącej strony i przekazania tej inwestycji wraz ze środkiem trwałym właścicielowi, niezamortyzowana część nie stanowi kosztów uzyskania przychodów u podatnika amortyzującego dotychczas taki środek trwały. A to dlatego, że nie dochodzi do likwidacji środka trwałego, rozumianej jako jego zużycie (zniszczenie), lecz do zaprzestania jego użytkowania do celów prowadzonej działalności.
Rozwiązanie łączącej strony umowy nie oznacza automatycznie, iż miała miejsce likwidacja środka trwałego. W takiej sytuacji niezamortyzowana część inwestycji nie stanowi kosztów uzyskania przychodów zarówno jednorazowo, jak i w ogóle. Nie mamy bowiem w tym przypadku do czynienia ze stratą amortyzowanego środka trwałego, lecz z jego wydaniem (zwrotem) właścicielowi z mocy prawa.
Izba przyznała, że w tej sytuacji spółka ponosi straty podatkowe, gdyż nie ma możliwości pomniejszenia swojego dochodu o niezamortyzowaną część ponoszonych wydatków inwestycyjnych. Nie oznacza to jednak, że może je rozliczyć.
Organy podatkowe nie zgadzają się na zaliczenie poniesionej straty do kosztów również wtedy, gdy w miejsce likwidowanej inwestycji powstaje inna. Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 10 czerwca 2010 r. (IBPBI/2/423-492/10/SD).
Zdaniem Izby na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o CIT nie ma uzasadnienia do podatkowego rozliczenia nie umorzonej wartości zlikwidowanego środka trwałego przez jej zaliczenie do wartości początkowej budowanego nowego obiektu, środek ten podlega bowiem odrębnej amortyzacji, której podstawą naliczania jest wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy o CIT.
Więcej w Rzeczpospolitej z 7 września 2010 r.