Wykonawcy będą wreszcie wiedzieć, jak uzupełniać brakujące dokumenty. Nowelizacja przesądza, że mogą mleć późniejszą datę niż termin składania ofert.

Wprowadzona poprzednią nowelizacją możliwość uzupełniania dokumentów budziła w praktyce wiele kontrowersji. Niektórzy arbitrzy w swoich wyrokach dopuszczali, by nowe dokumenty nosiły datę późniejszą niż termin składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Inni mieli przeciwne zdanie. Nowelizacja rozwiewa te wątpliwości.

Data wystawienia

Nowelizacja dodaje do art. 26 ust. 3 pzp zdanie drugie, ostatecznie rozstrzygając kontrowersje. Oświadczenia lub dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu oraz spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, nie później niż w dniu wyznaczonym przez zamawiającego jako termin uzupełnienia oświadczeń lub dokumentów" – postanowił ustawodawca.

Przykład

Jeden z wykonawców nie dołączył do oferty zaświadczenia z urzędu skarbowego, potwierdzającego, że nie zalega z płaceniem podatków. Zamawiający wzywa go do uzupełnienia, wyznaczając 24 kwietnia jako ostatni dopuszczalny termin. Wykonawca może więc donieść zaświadczenie z US wystawione nawet 24 kwietnia i zamawiający musi je zaakceptować.

Uporządkowanie problemów z datą uzupełnianych dokumentów jest w pełni zgodne z orzecznictwem unijnym w tym zakresie. Jak słusznie zauważył ETS w sprawach C-226/04 i C-228/04, moment, do którego należy się odnieść, dokonując oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, może być wyznaczony dowolnie przed udzieleniem zamówienia, określony przez przepisy krajowe lub zamawiającego bez naruszenia zasady równości i przejrzystości.

Jakie dokumenty wolno donieść

Do tej pory zamawiający był zobowiązany do wezwania do uzupełniania jedynie oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu – czyli dokumentów podmiotowych. Uzupełnianie innych dokumentów, wymienionych w art. 25 pzp, ale odnoszących się do cech produktu czy usługi, nie było dozwolone. Po nowelizacji zakres dokumentów, jakich zamawiający będzie obowiązany żądać, poszerza się. Zamawiający będzie wzywał do uzupełnienia także dokumentów potwierdzających spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane określonych wymagań.

Dokumenty te wymieniono w § 3 ust. 1 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich dokumenty te mogą być składane. Chodzi o zaświadczenia potwierdzające spełnienie norm lub wymogów specyfikacji technicznych przez określone produkty będące przedmiotem zamówienia, a w wypadku głównie usług i robót budowlanych – poświadczenia zgodności działań wykonawcy z odpowiednimi europejskimi normami jakościowymi i zarządzania środowiskiem.

Warto podkreślić, że pomimo rozszerzenia nadal nie jest możliwe uzupełnianie innych dokumentów składanych w ofercie a nieujętych w art. 25 ust. 1, takich jak pełnomocnictwa, tabele kalkulacji cenowej itp.

Treść oferty nie może zostać zmieniona

Trzeba pamiętać, że uzupełnianie dokumentów nie może prowadzić do zmiany treści oferty. Artykuł 87 ust. 1 pzp wyraźnie mówi, że niedopuszczalne -jest prowadzenie między zamawiającym i wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty oraz dokonywanie zmian w jej treści innych niż poprawienie oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych. Przedstawienie dodatkowych dokumentów nie może więc prowadzić do zmiany zaoferowanego produktu, usługi czy sposobu wykonania robót budowlanych.

Kiedy wzywać wykonawców

Gdy chodzi o dokumenty podmiotowe, nie budzi wątpliwości, że zamawiający powinien wzywać do uzupełnienia dokumentów albo po złożeniu ofert (postępowania jednoetapowe: przetarg nieograniczony, negocjacje bez ogłoszenia czy zapytanie o cenę), albo po złożeniu wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (postępowania kilkuetapowe: przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny).

Sytuacja komplikuje się jednak przy dokumentach potwierdzających spełnianie przez oferowane usługi, dostawy i roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego. Wątpliwości dotyczą zwłaszcza trybów wymagających złożenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Żądanie przedłożenia zaświadczeń dotyczących konkretnych produktów (np. aprobaty techniczne, dopuszczenia do obrotu itp.) pojawia się bowiem na etapie zaproszenia do składania oferty – zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, która na tym etapie jest obowiązkowa, precyzuje opis przedmiotu zamówienia, a co za tym idzie – również wymagania co do zgodności przedmiotu zamówienia z odpowiednimi normami (art. 30 ustawy). Uzupełnienie takich dokumentów będzie więc możliwe dopiero po złożeniu ofert. Inaczej należy jednak odnieść się do wymogów przedłożenia certyfikatów poświadcząjących zgodność działań wykonawcy z normami jakościowymi (przy odwołaniu się przez zamawiającego do systemów zapewnienia jakości opartych na normach europejskich) lub europejskimi normami zarządzania środowiskiem. Wielu zamawiających, mimo że dokumenty takie odnoszą się do działań wykonawcy (w tym działań przyszłych związanych z realizacją zamówienia), żąda ich przedłożenia wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. W tej sytuacji ewentualne wystąpienie o uzupełnienie następować będzie po złożeniu wnioskowi stwierdzeniu przez zamawiającego braków.

Więcej Rzeczpospolita.