Możesz sprawdzić pracownika na chorobowym

Jeśli masz wątpliwości, wolno ci skontrolować, czy zatrudniony rzeczywiście choruje. Może to zrobić także ZUS z urzędu lub na twój wniosek.

Zatrudnionemu przebywającemu na zwolnieniu lekarskim nie wolno podejmować pracy zarobkowej czy wykorzystywać zwolnienia niezgodnie z jego celem. Jeśli złamie zakaz, grozi mu utrata zasiłku za cały czas choroby. Tak wynika z art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).

Zakaz surowy i z sankcją

Przepisy nie mówią jednak, co podwładnemu wolno robić podczas zwolnienia lekarskiego. Lukę wypełniło orzecznictwo (patrz ramka). Jasne jest jednak, że chory powinien słuchać zaleceń lekarskich. Ma więc leżeć w łóżku, jeśli takie jest oznaczenie na druku ZUS ZLA. Adnotacja może chodzić" oznacza przy tym zasadniczy nakaz przebywania w domu. Dopuszczalne jest w tym czasie ewentualne wyjście na zabieg, po lek czy niezbędne zakupy. Szefowi podejrzewającemu, że zatrudniony niewłaściwie wykorzystuje zwolnienie lekarskie, np. dorabia w tym czasie gdzie indziej lub po prostu odpoczywa, wolno przeprowadzić kontrolę. Pozwala

na to § 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (DzU nr 65, poz. 743). Gdy podejrzenia się sprawdzą, pracownik może stracić zasiłek chorobowy lub wynagrodzenie za czas choroby za cały okres orzeczony zwolnieniu lekarskim.

Najpierw weryfikacja formalna…

Pracodawcy mogą sprawdzać, jak podwładni wykorzystują zwolnienie lekarskie, jeśli zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Mniejsze firmy, angażujące do 20 pracowników," nie mają takiego prawa. Jeśli podejrzewają osobę będącą już na zasiłku chorobowym, o przeprowadzenie kontroli wolno im prosić Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Szefowi wolno więc wysłać na wizytację do domu podwładnego upoważnionych pracowników. Nie musi go o tym uprzedzać. Firma powinna nasilać kontrole podczas sezonu chorobowego. Kontrolując chorego, szef musi najpierw ocenić samo zaświadczenie lekarskie pod względem formalnym. Zastanowić się, czy jest prawidłowo wypełnione oraz czy nie zostało podrobione lub sfałszowane. Stanowi o tym rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych

Zakaz dorabiania na wokandach

Zakaz działalności zarobkowej (pod rygorem utraty świadczeń chorobowych) oznacza, że korzystający ze zwolnienia nie może wykonywać żadnej pracy zarobkowej, bez względu na to, czy jest ona świadczona legalnie, czy nielegalnie i bez względu na jej wymiar (wyrok Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 2005 r., I UK 370/04).

Wykonywanie innej pracy zarobkowej w okresie zwolnienia lekarskiego jest wystarczającą przesłanką utraty prawa do zasiłku chorobowego (orzeczenie SN z 12 sierpnia 1998 r, Il UKN 172/98).

m Zatrudniony w dwóch przedsiębiorstwach może w jednym z nich pobierać zasiłek chorobowy, a w drugim pracować, o ile ta druga praca nie wpływa na pogorszenie jego stanu zdrowia (wyrok SN z 11 lutego 1999 r., Il UKN 467/98).

Pracownik może wziąć ślub w trakcie zwolnienia lekarskiego, jeśli zawiera ono adnotacją, że chory może chodzić (orzeczenie SN z 2 kwietnia 1998 r., I PKN 14/98).

zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich (DzU nr 65, poz. 741, ze zm.). Jeśli ma wątpliwości co do autentyczności, powinien prosić o wyjaśnienia lekarza, który wystawił druk (w razie podejrzeń o sfałszowanie) albo ZUS (gdy podejrzewa, że doszło do naruszenia przepisów o wystawianiu zwolnień). Sfałszowane lub nieprawidłowo wystawione zaświadczenie lekarskie odbiera prawo do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby.

Pracowników będących na zwolnieniach lekarskich kontrolują pracodawcy wypłacający im zasiłki chorobowe albo ZUS

…potem wizytacja

W ramach kontroli nieobecnego z powodu choroby pracodawca lub ZUS sprawdzają, czy w okresie zwolnienia nie wykonuje on innej pracy zarobkowej oraz nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem. Szef powinien zwrócić uwagę, czy sposób wykorzystywania zwolnienia lekarskiego nie opóźnia powrotu pracownika do zdrowia i do pracy. Osoba kontrolująca powinna mieć imienne upoważnienie wystawione przez pracodawcę (jego wzór ; zawiera załącznik do rozporządzenia z 27 lipca 1999 r; DzU nr 65, poz. 743). Jeśli stwierdził naruszenia, sporządza protokół. Podaje w nim, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego. Pracownik może wnieść zastrzeżenia co do protokołu. Wątpliwości, czy zwolnienie lekarskie było wykorzystywane niezgodnie z jego celem, rozstrzyga właściwa miejscowo jednostka terenowa ZUS. W razie potrzeby zasięga ona opinii lekarza leczącego. Gdy dochodzi do sporu, wydaje decyzję, od której zatrudniony może się odwołać. Gdzie i w jakim terminie, dowie się z pouczenia zamieszczonego w decyzji.

Więcej Rzeczpospolita.