Chcemy zatrudnić legalnie nianię na podstawie umowy uaktywniającej. Rozmawialiśmy z kilkoma kandydatkami i chcemy podpisać umowę uaktywniającą z osobą, która kończy studia zaoczne i niedługo nie będzie miała już statusu studentki. Czy to oznacza, że nie trzeba będzie jej zgłaszać do ZUS do tego czasu? – pytają czytelnicy Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP – zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych studenci, którzy nie ukończyli 26. roku życia, nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Jak wynika jednak z art. 6 ust. 4a wspomnianej ustawy, nie dotyczy to osób, z którymi zawarto umowę uaktywniającą w rozumieniu ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Zgodnie z art. 50 tej z kolei ustawy jest to umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, w ramach której niania sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20. tygodnia życia. Specyfiką tej umowy jest forma finansowania składek od wynikającego z niej wynagrodzenia. Otóż za nianię składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne opłaca:
● ZUS ‒ od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż 50 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
● rodzic (płatnik składek) ‒ od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad kwotą 50 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Niezależnie więc od wysokości ustalonego wynagrodzenia ZUS zapłaci taką samą kwotę składek.
W przypadku gdy niania chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, które jest dla niej dobrowolne, składki na to ubezpieczenie opłaca rodzic na zasadach określonych dla zleceniobiorców w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.
ZUS sfinansuje swoją część składek, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
● niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;
● rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;
● dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Nie opłaci ich, gdy:
● rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym (art. 61c ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w brzmieniu obowiązującym przed 26 października 2007 r.), lub
● umowa uaktywniająca została zawarta między nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej, lub
● rodzic dziecka podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba przebywająca na urlopie wychowawczym.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 8 lipca 2021 r., autor: Anna Kwiatkowska, oprac.: GR