Nie można skorygować podstawy opodatkowania o kwotę należności nieuregulowanych przez dłużnika, jeżeli minęły już dwa lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura. Nie ma znaczenia, że polskie przepisy były w tym czasie niezgodne z unijnymi – donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak uważa Ministerstwo Finansów, informując o swoim stanowisku. Podobny wniosek płynie z interpretacji indywidualnych wydawanych przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Wykładnia fiskusa oznacza, że niektórzy wierzyciele nie skorzystają z ulgi na złe długi w VAT, jeśli ich dłużnikami były (nadal są) podmioty w likwidacji, upadłości bądź w trakcie restrukturyzacji. Co prawda Trybunał Sprawiedliwości UE uznał ten warunek za niezgodny z unijną dyrektywą, ale po dwóch latach od wystawienia faktury i tak – zdaniem ministerstwa oraz dyrektora KIS – klamka zapadła.
Skutki wyroku TSUE z 15 października 2020 r. (sygn. C-335/19). Trybunał orzekł wtedy, że wyrejestrowanie, upadłość, restrukturyzacja bądź likwidacja dłużnika nie mogą być przeszkodą dla wierzyciela w odzyskaniu VAT, jeśli nie otrzymał on zapłaty w przewidzianym w ustawie o VAT terminie (obecnie jest to 90 dni).
Trybunał uznał, że warunki wynikające z polskiej ustawy (art. 89a ust. 2 pkt 1 i pkt 3) nie mają znaczenia ani na dzień dostawy towaru lub świadczenia usługi, ani na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji VAT przez wierzyciela.
W odpowiedzi na to orzeczenie TSUE resort finansów przygotował projekt nowelizacji, tzw. pakiet SLIM VAT 2. Ustawa nowelizująca została już przyjęta przez Sejm i skierowana do Senatu (druk senacki nr 433).
Wykreślono w niej zakwestionowany przez TSUE warunek dotyczący statusu dłużnika (będzie więc on mógł być w likwidacji, upadłości czy też przechodzić restrukturyzację). Dodatkowo z ulgi będzie można skorzystać nawet wtedy, gdy dłużnik nie będzie czynnym podatnikiem VAT (a więc także wtedy, gdy będzie np. konsumentem). Wymóg ten będzie dotyczył wyłącznie wierzyciela (nowelizowany art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT).
Zmiany mają obowiązywać od 1 października br.
Problem polega na tym, że w ustawie o VAT jest też inny warunek skorzystania z ulgi na złe długi, do którego TSUE w ogóle się nie odniósł. Otóż art. 89a ust. 2 pkt 5 wyznacza wierzycielowi dwa lata na skorzystanie z ulgi na złe długi.
Co prawda pakiet SLIM VAT 2 zakłada wydłużenie tego terminu do trzech lat, ale to nie rozwiąże zasadniczej kwestii – co z wierzycielami, którym minęły już dwa lata od wystawienia nieopłaconej faktury? Czy skoro polskie przepisy były w tym czasie niezgodne z unijną dyrektywą (co potwierdził dopiero TSUE), to wierzycielom nie przepadło prawo do ulgi na złe długi?
Zdaniem fiskusa przepadło, nie mogą już oni skorzystać z ulgi, właśnie ze względu na upływ tych dwóch lat.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 15 lipca 2021 r., autor: Agnieszka Pokojska, Mariusz Szulc, oprac.: GR