Prowadzę niewielką firmę. Z powodu przejściowych kłopotów nie płaciłem składek, co spowodowało, że ZUS skierował sprawę do sądu karnego. W ostatnim miesiącu podpisałem z ZUS ugodę dotyczącą spłat ratalnych. Czy to oznacza umorzenie postępowania sądowego? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.

Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – z art. 29 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie ZUS może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek albo rozłożyć należność na raty. Odroczenie terminu płatności oraz rozłożenie należności na raty następuje w formie umowy. Od składek, które rozłożono na raty, nie nalicza się odsetek za zwłokę, począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie tych ulg.

Co jednak istotne, uzgodnienia te nie mają bezpośredniego wpływu na postępowanie karne ‒ nie uchylają odpowiedzialności karnej lub wykroczeniowej. Zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy systemowej kto, jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika, nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny do 5000 zł.

Warto odnotować stanowisko zawarte w wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z 21 maja 2021 r. (sygn. akt V W 1948/19). W stanie faktycznym tej sprawy przedsiębiorca również został obwiniony o niepłacenie składek na ubezpieczenia społeczne, a jednocześnie również zawarł z ZUS umowę w sprawie spłaty zadłużenia składkowego w ratach. Okoliczność ta nie spowodowała co prawda uniewinnienia byłego przedsiębiorcy, ale przyczyniła się do wydania korzystnego wyroku, bo sąd odstąpił od wymierzenia kary. Z art. 39 kodeksu wykroczeń wynika m.in., że w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można ‒ biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy ‒ zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego. Nadzwyczajne złagodzenie polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia albo kary łagodniejszego rodzaju.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 9 września 2021 r., autor: Marcin Nagórek, oprac.: GR