W ostatnich dwóch tygodniach nasz pracownik (obsługuje maszyny) trzykrotnie zemdlał na terenie zakładu pracy. Za każdym razem udzielana mu była fachowa pomoc przez wezwany na miejsce zdarzenia zespół pogotowia ratunkowego. Notoryczne omdlenia zagrażają zarówno samemu pracownikowi, jak i jego współpracownikom. Pracownik posiada aktualne orzeczenie lekarskie z badań okresowych. Nigdy nie przebywał na zwolnieniach dłuższych niż 30 dni. Czy mimo to możemy zweryfikować stan jego zdrowia i skierować go na dodatkowe badania lekarskie? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – na mocy art. 229 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań:
● wstępne ‒ dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe;
● okresowe ‒ w terminie wyznaczonym pracy;
● kontrolne ‒ w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.
Zgodnie zaś z art. 229 par. 4 k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Zasady przeprowadzania pracowniczych badań profilaktycznych uregulowane są w rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy.
Przepisy nie dają jednak pracodawcy narzędzi do weryfikowania na bieżąco stanu zdrowia pracownika w okresie ważności badań lekarskich, o ile nie następują zmiany warunków pracy lub pracownik nie przebywał na zwolnieniu lekarskim dłuższym niż 30 dni związanym z jego schorzeniem. Mimo to w praktyce się zdarza, że pracodawcy – w szczególnie uzasadnionych przypadkach – kierują pracowników na dodatkowe badania profilaktyczne, aby w ten sposób wywiązać się z ogólnego obowiązku, jakim jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wszystkim pracownikom zakładu pracy. Z pewnością nie powinny to być jednak badania kontrolne, jeżeli nie zachodzą przesłanki do ich przeprowadzenia.
W przypadku częstych omdleń pracownika, o jakich mowa w pytaniu, najlepszym rozwiązaniem byłoby uzyskanie od niego wniosku o skierowanie go na badania w trybie par. 6 ust. 1 przytoczonego wyżej rozporządzenia. Przepis ten pozwala na skierowanie pracownika na badanie przeprowadzane w związku z koniecznością przeniesienia go do innej pracy ze względu na stwierdzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na jego zdrowie. Innym wyjściem – ale po konsultacji z lekarzem medycyny pracy (np. telefonicznej), z którym pracodawca ma podpisaną umowę – może być skierowanie pracownika na odpowiednie badania profilaktyczne.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 7 października 2021 r., autor: Maciej Ambroziewicz, oprac.: GR