Już od dziś kontrole Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) będą mniej uciążliwe dla firm. Inspektor pracy będzie mógł zrezygnować z nałożenia mandatu na pracodawcę, jeśli ujawnione wykroczenie nie będzie popełnione z winy umyślnej i nie zagraża życiu lub zdrowiu pracowników – informuje Dziennik Gazeta Prawna.

Podobnie będzie mógł postąpić wobec firmy, która dopiero rozpoczyna działalność gospodarczą. Tak wynika z nowelizacji ustawy o PIP z 9 czerwca 2011 r. (Dz.U. nr 142, poz. 829). Wchodzi ona w życie 8 sierpnia 2011 r.

Możliwość odstąpienia od wymierzania kary w obu przypadkach uprości procedurę kontrolną. Jednocześnie rozwiązanie to nie pogarsza sytuacji pracowników, bo decyzję o tym, czy nałożyć mandat czy jedynie poprzestać na pouczeniu podejmuje inspektor pracy.
To, w jaki sposób stosowane będą nowe przepisy, w praktyce pokażą najbliższe kontrole PIP. Ustawa nie precyzuje w jaki sposób inspektor ma ustalić, czy pracodawca naruszył przepisy z winy umyślnej.
W razie, gdy pracodawca uważa, że inspektor nie powinien go ukarać, a jedynie pouczyć, może odwołać się od negatywnej dla siebie decyzji do okręgowego inspektora pracy.

Więcej problemów interpretacyjnych może sprawiać pojęcie pracodawcy rozpoczynającego działalność.
Zgodnie z przepisami odstąpienie od wymierzania kary będzie bowiem możliwe nie tylko w razie braku winy pracodawcy i zagrożenia życia i zdrowia podwładnych, ale także gdy firma dopiero rozpoczyna działalność.
Może zdarzyć się, że firma jest zarejestrowana od kilkunastu lat, ale w praktyce dopiero w ostatnich miesiącach rozpoczęła działalność. W praktyce wydaje się, że w takich przypadkach decydować będzie to, który raz inspektor sprawdza daną firmę. Odstąpienie od ukarania ze względu na to, że firma dopiero rozpoczyna działalność będzie możliwe tylko podczas pierwszej kontroli.

Dzięki zmianom wizyty inspektora pracy w firmie będą miały też mniej formalny charakter. Zamiast sporządzać i przekazywać firmom pisemne wystąpienia nawet w najdrobniejszych sprawach, inspektor będzie mógł wydać ustne polecenie likwidacji niewielkich uchybień, jeżeli mogą być one usunięte podczas trwania kontroli lub niezwłocznie po jej zakończeniu. Wydanie ustnego polecenia będzie odnotowywane w protokole pokontrolnym.

Nowelizacja ustawy o PIP nie tylko uprości kontrole firm, ale także ułatwi karanie tych pracodawców, którzy rażąco naruszają prawo pracy. Jeśli prokurator umorzy lub w ogóle odmówi wszczęcia dochodzenia w sprawie prowadzonej na podstawie zawiadomienia PIP, będzie musiał sporządzić uzasadnienie swojej decyzji na żądanie inspektora pracy. W takim przypadku łatwiej będzie można przygotować zażalenie na decyzję prokuratora w tej sprawie. Inspektor będzie mógł odnieść się do ustaleń i argumentów wskazanych przez prokuratora, które w jego opinii przemawiają za umorzeniem dochodzenia.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 5 sierpnia 2011 r.