Nauczycielka w związku z częstą absencją została wybrana do zwolnienia. Dyrektor szkoły 22 kwietnia 2022 r. wręczył jej wypowiedzenie umowy. Nauczycielka prawo do emerytury nabędzie 6 listopada 2022 r., tj. z dniem ukończenia 60. roku życia, jej stosunek pracy ulegnie zaś rozwiązaniu 31 sierpnia 2022 r. Między tymi dniami minie zatem pewien czas. Czy będzie należała się jej odprawa emerytalna? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.

Tak – odpowiada ekspert współpracujący z DGP. Taka przerwa czasowa między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury nie niweczy prawa nauczycielki do odprawy emerytalnej. Pogląd ten potwierdza np. wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku z 30 grudnia 2021 r. (sygn. akt IV P 79/21). Zdaniem tego sądu uregulowania prawne nie wskazują wprost, aby koniecznym warunkiem nabycia prawa do tego świadczenia było nabycie przez pracownika prawa do emerytury jeszcze w trakcie trwania danego stosunku pracy. Wystarczające bowiem jest to, aby między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury istniał związek przyczynowy. W tym zakresie sąd wyjaśnił istotę funkcjonalnego związku przyczynowego. Powołał się tu na wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2008 r. (sygn. akt I PK 54/08), w którym to wskazano m.in., że związek ustania stosunku pracy z przejściem na emeryturę lub rentę nie musi być przyczynowo-skutkowy, a może być też funkcjonalny albo czasowy. Zdaniem giżyckiego SR w celu skutecznego nabycia przez pracownika prawa do odprawy emerytalnej nie jest konieczne rozwiązanie z nim stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę ani nie jest konieczne, aby przejście na nią nastąpiło równocześnie z rozwiązaniem z tego powodu stosunku pracy. Przepisy szczególne przewidujące prawo do tego rodzaju odprawy nie zawierają zastrzeżenia dotyczącego jednego określonego sposobu rozumienia związku między ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę warunkującego prawo do odprawy. W szczególności przepisy te nie przewidują możliwości pozbawienia prawa do tego świadczenia tylko z tego powodu, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z innej przyczyny, np. z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, w tym z powodu zmian organizacyjnych powodujących ograniczenie zatrudnienia, jeżeli po ustaniu stosunku pracy z tej przyczyny pracownik przeszedł na emeryturę, ponieważ spełniał warunki uprawniające do emerytury. Giżycki SR podkreślił, że odprawa przysługuje także po rozwiązaniu stosunku pracy, a więc tym samym osobom, które pracownikami już nie są. Powstanie prawa do emerytury nie musi mieć miejsca bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy, byleby między tym rozwiązaniem a powstaniem prawa do tych świadczeń zachodził „związek”. Może to być, oczywiście, związek przyczynowy i czasowy, ale wystarczy także funkcjonalny, gdyż w przeciwnym razie ustawodawca posłużyłby się bardziej restrykcyjną z punktu widzenia interesów pracownika formułą prawną, wymagającą np., by rozwiązanie stosunku pracy następowało „z powodu” (z przyczyny) nabycia prawa do emerytury bądź też z powodu podjęcia przez strony (stronę) stosunku pracy działań zmierzających do uzyskania przez pracownika emerytury i uzyskania przez niego takiego świadczenia.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 19 maja 2022 r., autor: Leszek Jaworski, oprac.: GR