Pobieram zasiłek macierzyński i jednocześnie prowadzę działalność gospodarczą. Czy możliwe jest zgłoszenie się do ubezpieczenia chorobowego, aby w razie choroby pobierać także zasiłek chorobowy? – pyta czytelniczka Dziennika Gazety Prawnej.

Nie – odpowiada ekspertka współpracująca z DGP. W opisywanej sytuacji przedsiębiorca jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i pobiera zasiłek macierzyński, co nie jest zakazane przez przepisy. Przedsiębiorca nie traci w takim przypadku prawa do zasiłku macierzyńskiego, a pobieranie tego świadczenia staje się tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Co ważne, w tym przypadku przedsiębiorca nie opłaca składek sam, gdyż są one finansowane przez budżet państwa. Okres taki uznaje się za okres składkowy w rozumieniu przepisów emerytalnych. Niestety powstaje przy tym specyficzna sytuacja w zakresie obowiązków składkowych. Wyjaśnił to m.in. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 7 lipca 2020 r., sygn. akt III AUa 288/20. Zwrócił on uwagę, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność i jednocześnie spełniające warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte tymi ubezpieczeniami także z innych tytułów. Spełnienie przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność warunków do objęcia jej obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego oznacza, że jest ona nimi obejmowana z mocy prawa, przy czym możliwe jest kontynuowanie tego także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, ale tylko jako ubezpieczenia dobrowolnego. Dopiero po zakończeniu okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego ustaje zbieg tytułów, a osoba nadal prowadząca pozarolniczą działalność zostaje z mocy prawa objęta tym ubezpieczeniem z tego właśnie tytułu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Prowadzi to do wniosku, że choć działalność będzie nadal prowadzona, ubezpieczenie emerytalno-rentowe z tego tytułu może być tylko dobrowolne. A to oznacza, że taka osoba nie będzie mogła podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, nawet jeśli złoży taki wniosek. Wynika to z ogólnej zasady zawartej w ustawie systemowej, która pozwala na dobrowolne podleganie ubezpieczeniu chorobowemu tylko z tych tytułów, z których ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest obowiązkowe. Nie można zatem podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 29 września 2022 r., autor: Anna Kwiatkowska, oprac.: GR