Naliczamy odpis dodatkowy na ZFŚS na emerytów i rencistów. Zastanawiamy się, czy jeżeli z tego zrezygnujemy w nowym roku, to nadal będziemy musieli emerytom i rencistom wypłacać świadczenia z ZFŚS i czy możliwe jest wyłączenie tej grupy uprawnionych z niektórych świadczeń z ZFŚS – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP – pracodawca, naliczając odpis na ZFŚS, może, ale nie musi dokonać fakultatywnego zwiększenia tego funduszu z tytułu sprawowania opieki socjalnej nad emerytami i rencistami. Jeżeli się na zwiększenie zdecyduje, w uzgodnieniu z organizacjami związkowymi, nalicza i przekazuje odpis dodatkowy w wysokości 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Odpis liczony jest na każdego emeryta i rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę socjalną. Dobrowolność dotyczy tylko kwestii naliczania odpisu. Jeżeli chodzi o świadczenia, to pracodawca nie może wyłączyć prawa do ubiegania się o świadczenia z ZFŚS żadnej z ustawowo uprawnionych grup osób, w tym emerytom i rencistom.
Jako jedyny dopuszczalny wyjątek należy uznać sytuację, w której emeryt czy rencista z uwagi na obiektywne kryteria będzie miał wyłączone prawo ubiegania się o świadczenie socjalne, ewentualnie będzie mógł ubiegać się o niższe świadczenie niż pracownik. Jako przykład można podać sytuację, w której emeryci i renciści są pozbawiani w regulaminie ZFŚS prawa do uzyskania dofinansowania do wypoczynku niezorganizowanego, wczasów pod gruszą, pod warunkiem że regulamin ZFŚS przewiduje dofinansowanie do wczasów pod gruszą po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w określonym wymiarze, np. 10 kolejnych dni kalendarzowych. Z oczywistych powodów emeryt czy rencista nie będzie w stanie spełnić warunku dotyczącego urlopu, więc nie otrzyma świadczenia. Natomiast nie ma podstaw, aby pozbawić tę grupę uprawnionych dofinansowania do wypoczynku zorganizowanego, np. na podstawie faktury przedstawionej byłemu pracodawcy.
Jeżeli zaś jest mowa o konkretnym świadczeniu i wniosku uprawnionej osoby, to samo prawo do korzystania z ZFŚS nie daje gwarancji otrzymania świadczenia. Pracodawca musi pamiętać, że przyznawanie świadczeń socjalnych powinno się odbywać przy zastosowaniu kryterium socjalnego. Zatem emeryt czy rencista nie może być pozbawiony prawa do dofinansowania wypoczynku zorganizowanego, o ile takie uprawnienie przysługuje także pracownikom. Jednak konkretny emeryt czy rencista może otrzymać świadczenie z ZFŚS niższe niż pracownik, jeżeli jego sytuacja rodzinna, życiowa i materialna będzie lepsza niż pracownika.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 22 grudnia 2022 r., autor: Marlena Likos, oprac.: GR