Udziały wspólników mogą być umarzane, jeśli przewiduje to umowa spółki z o.o. Objęte umorzeniem udziały przestają istnieć. Umorzenie może być przeprowadzane na kilka sposobów. Jakie warunki muszą być spełnione, by było skuteczne? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.

Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – umorzenie udziałów w spółce z o.o. może być przymusowe. Do jego przeprowadzenia konieczne jest podjęcie uchwały przez wspólników. Nie jest wymagana zgoda konkretnego wspólnika, którego ma ono dotyczyć. Inaczej jest w przypadku przeprowadzania umorzenia dobrowolnego, które jest realizowane w porozumieniu z konkretnym wspólnikiem. Istnieje jeszcze automatyczne umorzenie udziałów. Umowa spółki stanowi wtedy, że udziały ulegają umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia – bez powzięcia uchwały wspólników. Automatyzm polega na tym, że udziały przestają istnieć od razu po wystąpieniu zdarzenia wskazanego w umowie spółki. Następnie zarząd musi powziąć uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego, chyba że umorzenie udziałów nastąpiło z czystego zysku.

Każde umorzenie jest następstwem porozumienia między wspólnikami a spółką wyrażonego w jej umowie. Zwrócono na to uwagę w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 2 października 2019 r. (sygn. akt I AGa 65/19). Jak podkreślono, wspólnik przystępujący do spółki akceptuje określoną treść jej umowy. Jeżeli przewiduje ona umorzenie przymusowe lub automatyczne, wspólnik godzi się na to, że po spełnieniu określonych warunków może zostać umorzony również jego udział.

Inna sytuacja powstaje, gdy umorzenie automatyczne jest wprowadzane w trybie zmiany umowy spółki. Zdaniem sądu uchwała zmieniająca umowę spółki przez dodanie umorzenia automatycznego prowadzi do uszczuplenia praw udziałowych. Jeśli w umowie spółki miałyby się znaleźć szczegółowe sformułowania odnoszące się do umorzenia automatycznego i jego warunków, potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników, których to dotyczy. Nie wystarczy większość dwóch trzecich głosów jak w przypadku zwykłej zmiany umowy spółki z o.o.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 17 stycznia 2023 r., autor: Marcin Borkowski, oprac.: GR