Jak i kiedy poprawiać błędy w księgach rachunkowych

Rzeczpospolita (2011-08-23), autor: Hanna Kozłowska , oprac.: GR

sie 23, 2011

Sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego łączy się z zamknięciem ksiąg rachunkowych.
Polega to na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania w nich zapisów – czytamy w Rzeczpospolitej.

W praktyce występują zdarzenia dotyczące roku obrotowego, którego księgi rachunkowe zostały zamknięte.
Sposób ujęcia takich zdarzeń ujawnionych po dniu bilansowym (po sporządzeniu sprawozdania finansowego) został uregulowany w art. 54 ustawy o rachunkowości. Zależy on m.in. od tego, czy sprawozdanie za analizowany okres zostało już zatwierdzone, czy nie.

Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają na nie istotny wpływ lub powodują, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, to powinna odpowiednio zmienić to sprawozdanie. W tym celu zobowiązana jest dokonać odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy. Musi też powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał (jeżeli sprawozdanie podlegało weryfikacji przez audytora).
Jeżeli zdarzenia, które wystąpiły po dniu bilansowym, a przed jego zatwierdzeniem, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.

Firmy często mają wątpliwości, jak ująć w księgach rachunkowych skutki kontroli podatkowej dotyczącej lat obrotowych, za których sprawozdania zostały już zatwierdzone. Wtedy należy zastosować art. 54 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Oznacza to, że skutki zdarzeń jednostka ujmuje w księgach roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała. Jednocześnie ust. 3 tego przepisu mówi, że jeśli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania określone w art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „zysk (strata) z lat ubiegłych” (jest to tzw. błąd podstawowy).

Z punktu widzenia sposobu ujęcia „zdarzeń po dniu bilansowym” w księgach bieżącego roku obrotowego należy podzielić je na dwie grupy:

– nieistotne, których skutki ujmowane są w wyniku finansowym bieżącego roku obrotowego,

– istotne, których skutki ujmowane są w kapitale własnym w pozycji „zysk/strata z lat ubiegłych”.

W kapitale własnym ujmowane są błędy popełnione w roku lub w latach poprzednich, w konsekwencji których sprawozdania finansowe sporządzone za te lata nie przedstawiają rzetelnie i jasno sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Więcej w Rzeczpospolitej z 23 sierpnia 2011 r.