Urząd skarbowy poinformował mnie, że przeprowadzi kontrolę w mojej firmie. Czy w związku z tym mogę odwołać pracownika z 20-dniowego urlopu, który rozpoczął się dzień przed doręczeniem mi informacji o kontroli? To pracownik merytoryczny działu księgowego odpowiadający za dokumentację finansową. Wiem, że pojechał z rodziną na wycieczkę zagraniczną – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – trzeba zwrócić uwagę na sposób zawiadamiania przedsiębiorcy (pracodawcy) o kontroli. Z art. 48 prawa przedsiębiorców wynika, że organ kontroli zawiadamia przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Można się zatem spodziewać, że w opisywanej sytuacji kontrola rozpocznie się w trakcie urlopu pracownika.
Następnie trzeba odwołać się do przepisów kodeksu pracy (dalej: k.p.) dotyczących prawa do odpoczynku. Zgodnie z art. 14 k.p. pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Na szczególną jednak uwagę zasługuje art. 167. W myśl par. 1 pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.
Zatem ustawodawca dopuszcza możliwość odwołania pracownika z urlopu, ale musi to być uzasadnione nieprzewidzianymi okolicznościami. W sytuacji gdy te okoliczności byłyby znane przed jego rozpoczęciem, to pracodawca mógłby przesunąć urlop. Zgodnie z art. 164 k.p. przesunięcie terminu urlopu jest także dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy.
Pracodawca musi się liczyć zatem z tym, że odwołanie pracownika z urlopu może wiązać się z poważnymi skutkami finansowym. Będzie on bowiem zmuszony zwrócić wydatki poniesione na wypoczynek nie tylko samego pracownika, ale również członków jego rodziny. Skoro pracodawca chce odwołać pracownika z urlopu już w zasadzie pierwszego dnia, konieczne będzie zwrócenie całej kwoty, jaką pracownik wydał na zakup wycieczki i ewentualnie dodatkowe koszty, gdyby powrót do kraju tego wymagał.
Samo odwołanie z urlopu w związku z zawiadomieniem o kontroli należy uznać za zasadne. Pracodawca nie wiedział o niej wcześniej, a jak wynika z opisu sytuacji, obecność pracownika jest niezbędna w trakcie kontroli.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 18 lipca 2024 r., autor: Marcin Nagórek, oprac.: GR