Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przestał zwracać się do organów o skorygowanie treści wydanych pracodawcom zaświadczeń o pomocy de minimis dla wydatków z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zanim nastąpi rozstrzygnięcie, że doszło do ich nieprawidłowego wykorzystania – donosi Dziennik Gazeta Prawna.

Tak wynika z odpowiedzi przekazanej przez fundusz dla Polskiej Organizacji Osób Niepełnosprawnych. Niektórzy pracodawcy zgłaszali bowiem do organizacji kontrowersyjną praktykę postępowania ze strony PFRON w sytuacji, gdy został u nich przeprowadzony audyt wydatkowania środków ZFRON. Po jego zakończeniu krajowa administracja skarbowa sporządza z niego sprawozdanie i wysyła je nie tylko do pracodawcy, ale również do PFRON. Jeśli fiskus stwierdzi w nim jakieś nieprawidłowości, to fundusz może na tej podstawie wszcząć postępowanie i domagać się zwrotu źle wykorzystanej kwoty pieniędzy na rachunek ZFRON oraz wpłaty w wysokości jej 30 proc. na konto PFRON.

Tyle że, zanim jeszcze PFRON rozpoczynał postępowanie albo zanim je rozstrzygnął, to wysyłał pisma do organów wydających zaświadczenia o pomocy de minimis dla zakwestionowanych w audycie wydatków ZFRON (np. urzędów skarbowych czy urzędów gmin). Zwracał się do nich o zrobienie korekty polegającej na unieważnieniu wcześniejszego zaświadczenia oraz wydaniu nowego, ale na kwotę 0 zł. To zaś oznaczało, że wydatek nie był prawidłowy i skutkowało zastosowaniem wspomnianych sankcji wobec pracodawcy.

Zdaniem POPON, fundusz działał bez podstawy prawnej w takich przypadkach i wystąpił o interpretację przepisów w tym zakresie do biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych. Otrzymał wtedy stanowisko, wskazujące, że zwracanie się przez PFRON do organów udzielających pomocy de minimis o zerowanie zaświadczenia przed zakończeniem postępowania jest przedwczesne i może ograniczać prawa strony w tym postępowaniu. Okazuje się jednak, że nie wpłynęło to na zmianę podejścia funduszu, dlatego POPON wysłał do niego pytanie, czy zamierza to zrobić, biorąc pod uwagę stanowisko BON.

PFRON poinformował w nim, że zgodnie z wykładnią przepisów wyrażoną przez biuro anulowanie zaświadczenia powinno mieć miejsce po ostatecznym ustaleniu wszelkich okoliczności w sprawie. Jest to tym bardziej istotne, że od decyzji organu pierwszej instancji służy odwołanie do organu drugiej instancji, który może ocenić sprawę odmiennie. W związku z tym PFRON deklaruje, że w prowadzonych postępowaniach będzie się stosował do tego stanowiska.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 16 czerwca 2025 r., autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR