Ewidencję księgową zabezpieczenia zwrotu rzeczy (kaucji) prowadzi się za pośrednictwem konta „pozostałe rozrachunki” – czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.

W praktyce gospodarczej wieloletni kontrahenci, często bez wynagrodzenia, pożyczają sobie różne rzeczy.
Takie działania nie są obojętne na gruncie podatkowym i księgowym. Przeanalizujmy przykład: spółka A to firma transportowa. Nie może zakupić paliwa na wolnym rynku, gdyż ma przejściowe trudności płatnicze.
Spółka B, stały kontrahent i wierzyciel A, oferuje nieodpłatną pożyczkę paliwa, które wyda w ustalonej ilości i na oznaczony okres. B nie zajmuje się handlem paliwami. Zabezpieczeniem interesów B jest kaucja zwrotna w kwocie niższej od ceny rynkowej paliwa. Po zakończeniu umowy A zwraca paliwo, B kaucję.

Zdaniem Małgorzaty Dębskiej, biegłego rewidenta, opisana czynność jest klasyczną umową pożyczki, o której mowa w art. 720 par. 1 kodeksu cywilnego. Pożyczka tego rodzaju, nie jest odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Cechy odpłatności nie można wywodzić ani z wypłaty kaucji, która nie jest formą zapłaty, ani z obowiązku zwrotu pożyczkodawcy rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Tym samym przekazanie paliwa nie podlega VAT – mówi Małgorzata Dębska.

W związku z tym nieodpłatna pożyczka rzeczy będzie opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie korzysta bowiem ze zwolnienia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które dotyczy umów, w których co najmniej jedna ze stron z tytułu dokonania danej czynności jest opodatkowana lub zwolniona z VAT – zauważa Małgorzata Dębska.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 11 października 2011 r.