Aby płatności na rzecz udziałowca czy akcjonariusza można było uwzględnić w kosztach podatkowych, powinny one mieć charakter ekwiwalentny. Trzeba też wykazać ich związek z przychodami spółki – czytamy w Rzeczpospolitej.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku CIT nie są kosztem uzyskania przychodów osoby prawnej jednostronne świadczenia na rzecz udziałowców niebędących pracownikami.

Natomiast kosztem takim są:

– świadczenia o charakterze dwustronnym, nawet jeżeli udziałowiec nie jest pracownikiem,

– świadczenia nawet o charakterze jednostronnym, ale tylko jeżeli udziałowiec jest pracownikiem spółki.

Zupełnie inaczej należałoby ocenić sytuację, gdy udziałowiec jest równocześnie członkiem zarządu spółki, nie ma umowy o pracę ze spółką, ale wykonuje pewne czynności w ramach zarządzania nią, za co otrzymuje od spółki różne świadczenia. Wtedy świadczenia te nie będą jednostronne. Skoro wydatki ponoszone na rzecz udziałowców związane będą z pełnieniem przez te osoby określonej funkcji i wykonywaniem określonych czynności na rzecz spółki, to charakter takich wydatków trzeba oceniać biorąc pod uwagę przepisy art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, w związku z art. 15 ust 1 tej ustawy.

Podobnie jest w wypadku umów cywilnoprawnych zawieranych przez spółki z udziałowcami, w których występują oni jako osoby trzecie. Jednak aby spółka mogła zaliczyć wydatki związane z taką umową cywilnoprawną do kosztów podatkowych, musi oczywiście być w stanie wykazać ich wpływ na osiąganie przez nią przychodu lub na ochronę źródeł przychodów art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Czynności wykonywane w ramach umowy cywilnoprawnej muszą więc być związane z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Do kosztów spółki mogą być też zaliczone wydatki związane z podróżami udziałowca odbywanymi dla spółki, mającymi na celu uzyskanie przez nią przychodów.
Zdarzyć się również może, że udziałowiec używa własnego samochodu, jeżdżąc w sprawach spółki, a ta zwraca mu wydatki. Czy będą to świadczenia jednostronne. Oczywiście nie. Zwrot kosztów używania samochodu prywatnego udziałowca nie jest jednostronnym świadczeniem ponoszonym na rzecz udziałowca w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 38″.

Dodatkowo, aby wydatki związane z używaniem prywatnego samochodu na potrzeby firmy mogły być uznane za koszt podatkowy, muszą być spełnione określone warunki: koszty te nie mogą przekraczać limitu tzw. kilometrówki i musi być prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu.

Także, jeśli spółka sfinansuje udziałowcowi szkolenie, kurs czy studia, to zasadne jest uznanie, że o ile są one związane z działalnością spółki i czynnościami wykonywanymi przez udziałowca na jej rzecz, wydatki te mogą być kosztem podatkowym, przy zastrzeżeniu istnienia poza samym właścicielstwem dodatkowych więzi łączących udziałowca ze spółką.

Więcej w Rzeczpospolitej z 19 października 2011 r.