Gdy pracownik zobowiązał się nie podejmować po ustaniu zatrudnienia żadnej aktywności zawodowej w zamian za większe odszkodowanie, ta nadwyżka nie jest zwolniona ze składek.

Jak czytamy w Rzeczpospolitej zdarza się, że pracodawcy podpisujący z zatrudnionymi umowy o zakazie konkurencji, która ma obowiązywać po ustaniu stosunku pracy, różnicują wysokość należnego odszkodowania w zależności od swoich oczekiwań. Gdy podwładny zobowiąże się, że w okresie objętym klauzulą konkurencyjności nie będzie podejmował działalności konkurencyjnej, może ono być niższe, a wyższe – gdy chcą, by nie podejmował jakiejkolwiek działalności zarobkowej. W praktyce zdarza się, że były pracownik nie jest aktywny zawodowo przez okres trwania umowy o zakazie konkurencji a w zamian za to otrzymuje np. dwukrotnie wyższe odszkodowanie od tego, jakie otrzymałby bez wykluczenia podejmowania pracy.

Powstaje pytanie, jak traktować tego rodzaju odszkodowanie.
Takie odszkodowanie nie powinno być traktowane jako odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji, o którym mowa w art. 1012 kp. Jest ono bowiem profitem z tytułu powstrzymywania się przez pracownika od jakiejkolwiek działalności zawodowej, a nie od działalności stricte konkurencyjnej wobec pracodawcy. Ma to istotne znaczenie dla celów ustalania wysokości przychodu pracownika na potrzeby rozliczania składek zusowskich. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.) ulgą składkową objęte są wyłącznie odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art 1012 kp..

Tym samym taka rekompensata nie będzie zwolniona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i trzeba ją zakwalifikować jako przychód ze stosunku pracy.
Kwestia rodzaju odszkodowania nie będzie miała natomiast znaczenia dla zwolnień podatkowych. Od odszkodowania z tytułu umów o zakazie konkurencji, a tym bardziej od odszkodowania z tytułu niepodejmowania innej działalności zarobkowej zawsze trzeba odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych (art 21 ust 1 pkt 3 lit d ustawy z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych; DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.). Nie są to bowiem świadczenia ze stosunku pracy objęte zwolnieniem podatkowym.

Więcej w Rzeczpospolitej z 28 listopada 2011 r.