Świadczenia dla pracowników
W cotygodniowym cyklu artykułów omawiamy zasady opodatkowania świadczeń pracowniczych – czy pracodawca może je zaliczyć do kosztów, czy powinien odprowadzić VAT i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. Pisaliśmy już o posiłkach i napojach, ekwiwalentach za używanie własnych narzędzi, roboczej i reprezentacyjnej odzieży oraz imprezach integracyjnych. Dzisiaj o bezpłatnym transporcie do firmy.
NIE PŁACIMY PODATKU, JEŚLI FAKTYCZNIE NIE SKORZYSTALIŚMY Z USŁUGI
Darmowy dojazd do miejsca pracy to przychód dla pracownika
Pracodawca, który zapewnia swoim podopiecznym bezpłatny transport do firmy, powinien naliczyć im przychód i pobrać podatek
Tak uważają urzędy skarbowe i potwierdzają to sądy. Argumentują, że pracownik powinien stawić się w miejscu pracy, uzyskuje więc przychód, jeśli szef pokrywa mu koszy transportu. Trudno będzie jednak ten przychód naliczyć, gdy właściciel załatwia zakładowy autobus, który dowozi całą grupę pracowników.
Tak jak wynagrodzenie
Zasada jest taka: przychód ze stosunku pracy to nie tylko podstawowa pensja, ale także tzw. nieodpłatne (i częściowo odpłatne) świadczenia. Jeśli pracownik dostaje od pracodawcy coś darmo, to uzyskuje właśnie taki przychód. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 sierpnia 2006 r. (Il FSK 836/05), skoro spółka pokrywała część kosztów transportu z pracy i do pracy, to takie częściowo odpłatne świadczenie jest niewątpliwie przychodem pracowników. Dopłaty są opodatkowane także wtedy, gdy taki obowiązek nakłada zbiorowy układ pracy. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 24 października 2003 r. Oil RN 8/03), w którym czytamy: Pracodawca jako płatnik, który obowiązany jest obliczać, pobierać i odprowadzać do właściwego urzędu skarbowego w ciągu roku
Pracodawca, który zapewnia pracownikom transport, powinien opodatkować wartość rynkową tego świadczenia
podatkowego zaliczki na poczet podatku dochodowego od przychodów pracowników, jakie u niego uzyskuj ą w ramach stosunku zatrudnienia (art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), powinien wliczać do przychodów swych pracowników także świadczenia realizowane w ramach ciążącego na pracodawcy obowiązku wynikającego z zakładowego układu zbiorowego pracy, a polegającego na częściowym pokrywaniu kosztów z tytułu opłat pracowników za przejazdy z miejsca zamieszkania do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania".
Urzędy także każą ustalać przychód
Nie mają też wątpliwości organy podatkowe. Jak podkreśliło Ministerstwo Finansów w piśmie z 29 czerwca 2001 r. (PB5/MC-033-70/01), zwrot kosztów dojazdu do pracy jest dla pracownika przychodem opodatkowanym na tych samych zasadach co wynagrodzenie. Także Pierwszy Śląski Urząd Skarbowy w Sosnowcu w interpretacji z 22 czerwca 2004 r. (PSUS/OPBI/423/ 88/04/AG) stwierdził: Wydatki ponoszone przez pracodawcę na sfinansowanie kosztów dojazdu do pracy pracowników stanowią dla tych pracowników przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych".
Jedziemy w teren
Pracownik nie uzyska jednak przychodu, jeśli sam dojedzie do siedziby firmy, a dopiero stamtąd pracodawca podrzuci go na miejsce wykonywania pracy, np. teren budowy. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 lutego 2004 r. (III SA 1150/02): Dowóz pracowników przez pracodawcę do miejsca wykonywania pracy poza jego siedzibą, wskazaną w umowie o pracę jako miejsce pracy, nie jest świadczeniem
na rzecz pracowników (również nieodpłatnym). W takim wypadku pracownicy nie uzyskują przychodu". Chodziło o pracowników przewożonych z siedziby na teren inwestycji budowlanej. Sąd podkreślił, że trudno tu mówić o dodatkowym świadczeniu, ponieważ taka organizacja pracy wiąże się z realizacją robót budowlanych prowadzonych z natury rzeczy poza siedzibą pracodawcy.
Także Pierwszy Urząd Skarbowy Łódź-Bałuty w Interpretacji z 9 sierpnia 2006 r. (IUSB XVI/415/38/05) stwierdził, że nie jest przychodem zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsca wykonywania czynności zawodowych.
Zwolniony z podatku jest też zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy wtedy, gdy taki obowiązek wynika wprost z przepisów innych ustaw. Mówi o tym art. 21 ust. i pkt 112 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to m.in. policjantów, prokuratorów, sędziów.
Gdy dojeżdża grupa
Pracodawca, który zapewnia pracownikom transport, powinien opodatkować wartość rynkową tego świadczenia. Jak to zrobić Dla urzędów odpowiedź jest prosta – podzielić koszt usługi przez liczbę beneficjentów. Wymaga to jednak prowadzenia szczegółowej ewidencji – kto i kiedy skorzystał z transportu. Przychód to przecież konkretne, faktycznie otrzymane przysporzenie majątkowe. Jeśli pracownik nie skorzystał z dowozu (bo np. zaspał), nic nie otrzymał. Do opodatkowania świadczenia nie wystarczy, że może po prostu z niego skorzystać.
A prowadzenie dodatkowej ewidencji to uciążliwa biurokracja. Tym bardziej że pracodawca po to przecież organizuje transport, aby ułatwić funkcjonowanie firmy, a nie komplikować sobie życie.
Trudno podzielić
Urzędom trudno więc będzie określić wartość usługi transportowej przypadającej na konkretnego pracownika. Mogą jednak próbować to robić. Warto tu zwrócić uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 czerwca 1998 r. (I SA/Ka 1719/96). Pracodawca finansował dowóz (wynajętymi środkami transportu) grupy pracowników do miejsca pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania. Zdaniem sądu pracownicy uzyskali z tego tytułu przychód, a ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń mają drugorzędny charakter i nie mogą wpływać na powstanie obowiązku podatkowego. Podatnik nie uzasadnił bowiem dostatecznie, że nie ma możliwości ustalenia rozmiaru przychodu u każdego z dowożonych pracowników.
Więcej Rzeczpospolita.