Osoba, której umorzono pożyczkę, nie zapłaci podatku dochodowego, jeśli była to pomoc od rodziny. Więcej podatników korzysta z te) ulgi niż z ulgi z racji przekazania darowizny.
Osoby kupujące mieszkanie czy dom często pożyczają pieniądze od rodziny. Powstaje pytanie, co zrobić, gdy po pewnym czasie strony uzgadniają, że nie będzie ona spłacana. Czy można dokonać takiego umorzenia bez dodatkowych obciążeń, korzystając z ulg wprowadzonych od początku tego roku do ustawy o podatku od spadków i darowizn, czy też należy je traktować jako dochód .
Pożyczka czy inne świadczenie
– Rozstrzygnięcie, czy umorzenie pożyczki należy potraktować jak darowiznę czy też jak nieodpłatne świadczenie, nie jest proste. Za pierwszym rozwiązaniem przemawia ekonomiczny sens tej operacji. Z prawnego punktu widzenia są to jednak dwie odrębne czynności. Dlatego uważam, że taką sytuację należy rozpatrywać z punktu widzenia ustawy o PIT, a nie przepisów regulujących podatek od spadków i darowizn -mówi Marek Gadacz, doradca podatkowy w Pricewaterhouse Coopers.
– Umorzenia pożyczki nie należy traktować jak darowizny. Jest to odrębna czynność prawna związana z zawartą wcześniej umową pożyczki, a nie umową darowizny. Jesteśmy zatem na gruncie przepisów ustawy o PIT – potwierdza Andrzej Marczak, doradca podatkowy w firmie KPMG.
Wbrew pozorom nie jest to zła wiadomość.
Korzystna ulga
Co prawda umorzenie pożyczki powoduje powstanie przychodu, nie zawsze trzeba jednak płacić z tego tytułu podatek. Wynika to z art. 21 ust. i pkt 125 ustawy o PIT.
– Przepis ten, wprowadzony do ustawy 1 stycznia tego roku, jest bardzo korzystny dla podatników. Zwalnia bowiem od podatku wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do pierwszej i drugiej grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Znajduje on więc zastosowanie nie tylko do najbliższej rodziny, jak to jest w przypadku zwolnienia od podatku od darowizn – zauważa Andrzej Marczak.
– Oznacza to, że nawet umorzenie pożyczki np. przez szwagra czy wujka (brata matki) jest zwolnione od PIT, mimo że umowa darowizny zawarta między tymi osobami byłaby opodatkowana – dodaje Marek Gadacz. Analizując te przepisy, niektóre osoby mogą dojść do wniosku, że bardziej opłaca się zawrzeć umowę pożyczki i następnie ją umorzyć, niż od razu dokonać darowizny. Dotyczy to sytuacji, gdy darowizna nie jest zwolniona od opodatkowania, ponieważ osoby, między którymi ona następuje, nie są najbliższą rodziną.
Decydują intencje stron
– Do takich pomysłów trzeba podchodzić bardzo ostrożnie. Jeśli bowiem urząd stwierdzi, że intencją stron była darowizna, to i tak wyda decyzję nakazującą zapłatę podatku. Jednak w wypadku, gdy pożyczka została udzielona np. na założenie firmy, która zbankrutowała, to jej późniejsze umorzenie powinno korzystać ze zwolnienia. Wtedy nie powinno być wątpliwości, że początkowo strony zawarły umowę pożyczki, a dopiero później zdecydowały ojej umorzeniu -mówi Marek Gadacz.
Więcej Rzeczpospolita.