Tylko przychód z umowy o zakazie konkurencji narzuconym po ustaniu stosunku pracy jest zwolniony ze składek. Gdy zakaz obowiązuje w trakcie zatrudnienia, jest oskładkowany łącznie z innymi przychodami pracownika – czytamy w Rzeczpospolitej.

Z kierownikami działów pracodawca chce podpisać umowy o zakazie konkurencji. Czy odszkodowania wypłacane im z tego tytułu będą wchodziły do podstawy wymiaru składek, jak twierdzi biuro rachunkowe prowadzące w imieniu pracodawcy rozliczenia z ZUS – pyta czytelnik Rzeczpospolitej.

Z pytania nie wynika, na jakiej podstawie mają być zawarte wspomniane umowy ani w jakim okresie ma obowiązywać wprowadzony nimi zakaz konkurencji, w trakcie zatrudnienia czy po jego ustaniu. Informacje te są bardzo istotne, ponieważ to od nich zależy, czy wypłaty dokonane z tytułu zawartej z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji podlegają oskładkowaniu czy są zwolnione z danin na ZUS.

Do pierwszej grupy kontraktów należą te zawierane zgodnie z art. 1011 k.p. Przepis ten stanowi, że w zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Zakaz konkurencji wprowadzony tego rodzaju umowami obejmuje okres trwania stosunku pracy i może dotyczyć wszystkich pracowników, bez względu na posiadaną przez nich wiedzę.

Przepis ten nie nakazuje pracodawcy przyznania pracownikom objętym zakazem konkurencji żadnej rekompensaty czy odszkodowania. Są jednak firmy, które decydują się na takie wypłaty, realizując np. comiesięczny dodatek do wynagrodzenia. Oczywiście prawo do nich i ich wysokość musi wynikać ze stosownej umowy, ponieważ żaden ogólnie obowiązujący przepis nie reguluje tej kwestii.

Inaczej jest z umowami o zakazie konkurencji zawieranymi zgodnie z art. 1012 k.p. Po pierwsze, wspomniane umowy zawierane są z reguły z osobami zatrudnionymi na stanowiskach kierowniczych. Po drugie, w przeciwieństwie do umów podpisywanych na podstawie art. 1011 k.p., umowy te obejmują okres po ustaniu stosunku pracy i są odpłatne. W takim kontrakcie, który także powinien być sporządzony w formie pisemnej, należy określić okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania przysługującego pracownikowi od pracodawcy.

Jeżeli umowy o zakazie konkurencji zostaną zawarte z kierownikami działów zgodnie z art. 1011 k.p., to wypłacone pracownikom kwoty powinny wejść do podstawy wymiaru składek tak jak twierdzi biuro rachunkowe. Natomiast jeśli podstawą do zawarcia wspomnianych umów będzie art. 1012 k.p., to od wypłaconego z tego tytułu odszkodowania nie będzie potrzeby odprowadzania składek.

Więcej w Rzeczpospolitej z 6 kwietnia 2012 r.