Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Jestem podatnikiem PIT. Kupiłem za granicą samochód ciężarowy. Zapłaciłem za niego przelewem z rachunku walutowego. Różnice kursowe rozliczam metodą podatkową. Czy oba rodzaje różnic kursowych, tj. różnice transakcyjne oraz od własnych środków pieniężnych, należy uwzględnić w wartości początkowej środka trwałego? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej.

Z ustawy o PIT wynika, że dodatnie różnice kursowe zwiększają przychody, a ujemne koszty podatkowe. Powstają one w związku z rozrachunkami z kontrahentami lub w związku z zapłatą z rachunku prowadzonego w walucie obcej. Te pierwsze występują, gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego NBP różni się od wartości tego kosztu w dniu zapłaty przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty.

Różnice od własnych środków pieniężnych powstają bądź nie w zależności od tego, według jakiej metody podatnik wycenia rozchód waluty z rachunku bankowego. Różnice tego rodzaju nie będą rozliczane, jeżeli podatnik stosuje kurs historyczny tj. kurs, po którym pierwotnie wyceniono wpływ waluty na rachunek bankowy. Wycena środków po kursie historycznym może być jednak kwestionowana przez organy podatkowe.

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych walut obcych w dniu ich wpływu różni się od ich wartości w dniu zapłaty. Kursy faktycznie zastosowane uwzględnia się przy obliczaniu różnic kursowych; w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych sytuacjach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Wartością początkową odpłatnie nabytego środka trwałego jest cena nabycia. Jest to kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. Cenę nabycia koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Według organów podatkowych w wartości początkowej środka trwałego powinny być uwzględnione różnice kursowe powstałe na rozrachunkach z kontrahentami jaki różnice od własnych środków pieniężnych. Co do tych pierwszych, to nie ma wątpliwości Są one bowiem bezpośrednio związane z nabyciem środka trwałego, ponieważ powstają w związku z uregulowaniem zobowiązania w walucie obcej wobec dostawcy środka trwałego.

Z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 4 stycznia 2011 r. (IPPB5/423-680/10-4/IŚ) wynika, że cena nabycia środka trwałego powinna być skorygowana zarówno o różnice kursowe naliczone od określonej w walucie obcej ceny należnej sprzedającemu, jak również od naliczonych odsetek, usług obcych i innych elementów zwiększających wartość początkową środka trwałego wyrażonych w walucie obcej.
Izba podkreśla, że przepisy nie zwalniają przedsiębiorcy z obowiązku korygowania ceny nabycia o różnice kursowe powstałe od własnych środków pieniężnych. Wartość początkowa pojazdu powinna więc być skorygowana także o te różnice kursowe. Powstały one bowiem bezpośrednio na operacji przelewu środków w związku z zapłatą za środek trwały, która miała miejsce przed oddaniem go do używania.
Odmienną interpretację przepisów przedstawił Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 2 marca 2011 r. (I SA/Wr 183/11).

Sąd był zdania, że różnice kursowe powstałe w wyniku rozchodu środków z bieżącego rachunku walutowego, jako związane wyłącznie z posiadaniem środków pieniężnych na rachunku walutowym przez pewien czas, w którym nastąpiła zmiana kursu waluty, nie mogą być uwzględnione w wartości początkowej środka trwałego.

Więcej w Rzeczpospolitej z 19 kwietnia 2012 r.