Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Na potrzeby firmy w ubiegłym roku kupiłem na kredyt samochód osobowy. Niestety w wyniku wypadku został on całkowicie zniszczony (ubezpieczyciel uznał, że naprawa jest nieopłacalna). Pojazd był ubezpieczony, ale w związku z kredytem musiałem scedować polisę na bank. Tam też trafiło odszkodowanie. Czy mimo tego muszę wykazać je jako przychód? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej.
 
Tak – odpowiada „Rz”. Odszkodowania związane z działalnością firmy są przychodem z działalności gospodarczej. Jednocześnie niezamortyzowaną część wartości początkowej samochodu może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Konieczność opodatkowania odszkodowania jest konsekwencją brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a ustawy o PIT. Z przepisu tego wynika bowiem, że odszkodowania związane z prowadzoną działalnością gospodarczą nie są zwolnione z PIT. Nie zmienia tego cesja polisy na bank. To dlatego, że umowa między podatnikiem a kredytodawcą nie może wpływać na zakres obowiązków podatkowych. Przedsiębiorca ma natomiast możliwość zaliczenia nieumorzonej części wartości samochodu do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT.

Artykuł 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT mówi, że nie są kosztem podatkowym odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro. Limit ten przelicza się według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania. Taką wykładnię przepisów potwierdza dotycząca podobnej sytuacji interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 29 lutego 2012 r. (IBPBI/l/4151275/ll/ESZ). Czytamy w niej, że „możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej straty w składnikach majątku, powstałej w wyniku zdarzeń losowych, ma na celu zrekompensowanie podatnikowi ciężaru poniesionego z jego majątku w związku z zakupem tych składników (wydatkowanych na ich zakup kwot). W momencie ich zakupu aktywa podatnika w postaci posiadanych środków pieniężnych zostają bowiem zamienione na aktywa rzeczowe w formie konkretnych składników majątkowych (środków trwałych, towarów handlowych itp.). W ogólnym rozliczeniu nie dochodzi zatem do zwiększenia tych aktywów. W wyniku zniszczenia tego składnika powstaje zatem wymierny uszczerbek w majątku podatnika”.

Więcej w Rzeczpospolitej z 15 maja 2012 r.