Darowiznę auta można odliczyć

Rzeczpospolita (2012-06-22), autor: Krzysztof Rustecki , oprac.: GR

cze 22, 2012

Spółka z o.o. zamierza w ramach darowizny przekazać fundacji kupiony w 2006 r. samochód osobowy (zaliczony do środków trwałych). Przy jego nabyciu spółce przysługiwało częściowe odliczenie VAT. Fundacja prowadzi działalność w zakresie upowszechniania kultury fizycznej. Czy spółka może odliczyć od dochodu jego aktualną wartość rynkową, pomimo że samochód ten jest całkowicie zamortyzowany? Czy w takiej sytuacji trzeba korygować odpisy amortyzacyjne o odliczoną od dochodu wartość samochodu? Jak udokumentować taką darowiznę? -pyta czytelnik Rzeczpospolitej.

Całkowite zamortyzowanie środka trwałego nie oznacza, że nie ma on żadnej wartości rynkowej. Tę drugą można odliczyć od dochodu, jeśli samochód zostanie przekazany organizacji non profit na jeden z preferowanych celów. Nie spowoduje to konieczności korygowania odpisów amortyzacyjnych. Oprócz umowy darowizny i oświadczenia o jej przyjęciu przez fundację, spółka powinna wystawić fakturę wewnętrzną.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT od podstawy opodatkowania spółka z o.o. może odliczyć darowizny przekazane na cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tj. DzU z 2010 r. nr 234 poz. 1536 z późn. zm.) organizacjom, o którym mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy. Odliczyć można również darowizny dla równoważnych organizacji, określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej albo innym kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Trzeba jednak pamiętać o dwóch warunkach. Po pierwsze odliczyć można kwoty lub majątek przekazany organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, które realizują określone cele. Po drugie łączna wysokość odliczenia nie może przekroczyć 10 proc. dochodu.
Jednym z celów uprawniających do odliczenia darowizny jest przeznaczenie jej na wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej (art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie). Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 2 tej ustawy organizacjami pozarządowymi są, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia.

Jeśli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane VAT, to za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z tym podatkiem, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć z tytułu dokonania tej darowizny. Tak wynika z art. 18 ust. 1b ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku darowizny odliczenie od podstawy opodatkowania nie dotyczy jednak wydatków na nabycie samochodu ani nie ma tu miejsca ich zwrot w jakiekolwiek formie. Przepis ten nie ma więc zastosowania do opisanej w pytaniu sytuacji. Nie trzeba więc korygować wcześniej dokonanych odpisów amortyzacyjnych o odliczenie od dochodu wartości darowizny środka trwałego.

Trzeba natomiast pamiętać o art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT. Mówi on, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju. Ten przepis miałby jednak znaczenie, gdy samochód nie został całkowicie zamortyzowany. Nieumorzona część wartości początkowej nie mogłaby zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
W opisanej w pytaniu sytuacji ten przepis również nie wpłynie jednak na rozliczenia podatkowe. Dokonane przed darowizną odpisy amortyzacyjne wynikały bowiem z użytkowania samochodu w działalności gospodarczej. To wyłączenie z kosztów również nie będzie więc miało zastosowania.

Z art. 18 ust. 1c ustawy o CIT wynika, że darowiznę można odliczyć, jeżeli jej wysokość jest udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna – dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu. W praktyce dokumentem tym będzie umowa darowizny oraz faktura wewnętrzna.

Więcej w Rzeczpospolitej z 20 czerwca 2012 r.