Ustawa o VAT przewiduje specyficzny sposób ustalania miejsca opodatkowania usług związanych z nieruchomościami. Są one opodatkowane w kraju położenia nieruchomości, której dotyczą – czytamy w Rzeczpospolitej.

Podatnikom wiele problemów sprawia ustalenie, które usługi należy traktować jako związane z nieruchomością. Zasady opodatkowania VAT usług zależą od ustalenia, gdzie są świadczone. Ma to szczególne znaczenie przy transakcjach z firmami zagranicznymi. Nie zawsze jest to łatwe. Usługi często mają bowiem postać niematerialną oraz są świadczone zdalnie. Z tego powodu ustawa o VAT w ślad za przepisami wspólnotowymi wprowadza własne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Niektóre z nich tworzą swoistą fikcję, wskazując dla danej usługi miejsce świadczenia, które może pozostawać w oderwaniu od faktycznego miejsca wykonywania.

Począwszy od 1 stycznia 2010 r., zasadą ogólną jest opodatkowanie usług, w przypadku ich świadczenia na rzecz przedsiębiorcy – w miejscu, w którym podatnik będący usługobiorcą ma siedzibę działalności gospodarczej. Usługi na rzecz konsumentów opodatkowane są natomiast w kraju, gdzie siedzibę działalności gospodarczej ma usługodawca.

Jeden z wyjątków od tej zasady zawarty jest w art. 28e ustawy o VAT. Zgodnie z nim miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia nieruchomości. Wyjątek ten realizuje nadrzędną zasadę wynikającą z dyrektywy VAT, zgodnie z którą miejscem opodatkowania każdej usługi co do zasady powinno być miejsce rzeczywistej konsumpcji. Przyjmuje się bowiem, że efekty usług związanych z nieruchomością są konsumowane w kraju, w którym znajduje się nieruchomość. Praktyczne skutki tego przepisu są takie, że niezależnie od statusu stron transakcji usługi związane z nieruchomością są zawsze opodatkowane w kraju położenia nieruchomości. Powoduje to, że niekiedy polska firma wystawia polskiemu nabywcy z tytułu takich usług fakturę bez VAT albo dwa podmioty zagraniczne zawierają transakcję opodatkowaną VAT w Polsce.

Artykuł 28e ustawy o VAT zawiera wyliczenie usług związanych z nieruchomościami. Wskazano tam:

– usługi świadczone przez rzeczoznawców i pośredników w obrocie nieruchomościami,

– usługi zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi,

– użytkowanie i używanie nieruchomości oraz

– usługi przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego.

Sposób sformułowania przepisu wskazuje jednak, że ten katalog ma charakter przykładowy. Inne usługi wykazujące związek z nieruchomością także powinny więc być opodatkowane w kraju, gdzie jest ona położona.

Więcej w Rzeczpospolitej z 28 czerwca 2012 r.