Jesteśmy firmą dekoratorsko-reklamową. Niektórzy z naszych pracowników mają mieszany zakres obowiązków, tzn. oprócz pracy techniczno-montażowej również sami wykonują drobne projekty, szkice, plakaty, banery itp., według własnych pomysłów. Wiemy, że praca twórcza może być przedmiotem umowy o pracę. Ale jak ją uregulować, by można było stosować podwyższone, 50-proc. koszty autorskie do części wynagrodzenia? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej.
Pracodawca musi opracować odpowiedni mechanizm, który pozwoli na ustalenie honorarium. Posłużyć temu powinna wewnętrzna dokumentacja z wykazem prac chronionych prawem autorskim oraz ewidencja czasu pracy poświęconego na prace twórcze. Najlepiej gdyby pracownik prowadził ewidencję, na podstawie której uda się ustalić proporcję całkowitego czasu pracy do czasu pracy twórczej. Wówczas możliwe będzie kwotowe określenie wysokości gaży w stosunku do całkowitej pensji pracownika.
Można również zapewnić pracownikowi w umowie o pracę wynagrodzenie za zwykłą pracę (np. za prace techniczno-montażowe jak u czytelnika) oraz zapisać, że utwory powstałe w wyniku pracy twórczej, wykonywanej przez pozostałą część czasu pracy, będą odpowiednio wyceniane. Honoraria nie są wliczane do minimalnej miesięcznej płacy. Zatem pensja za standardowe obowiązki musi odpowiadać co najmniej temu minimum.
Reasumując, jeżeli:
1) praca wykonywana przez pracownika jest twórcza, tzn. niepowtarzalna, ma indywidualny charakter oraz spełnia przesłanki utworu określone w prawie autorskim i prawach pokrewnych,
2) osiągnięty przychód jest bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi i stanowi skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego lub wykonawczego – to do tego przychodu osiągniętego ze stosunku pracy można zastosować 50-procentowe koszty uzyskania przychodu.
W danym miesiącu pracownik może mieć wówczas zastosowane dwa rodzaje kosztów – procentowe do wynagrodzenia z tytułu przeniesienia praw autorskich oraz zryczałtowane kwotowe do pozostałego przychodu.
Honoraria należy zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 updof. Podlegają one w pełni oskładkowaniu. Jedyna różnica to zastosowanie dwóch różnych norm kosztów uzysku, co w całym rozrachunku podwyższy pracownikowi wynagrodzenie do wypłaty.
Nie ma znaczenia, czy pracodawca sporządzi odrębną listę płac, by skalkulować zaliczkę na podatek i składki na ZUS, czy ujmie całość w jednym zestawieniu. Wynik będzie ten sam.
Więcej w Rzeczpospolitej z 18 lipca 2012 r.