Powołanie państwowego zakładu zajmującego się wypłatą emerytur z OFE może prowadzić do monopolizowania rynku. Wtedy państwo znowu przejmie na siebie wyłączną odpowiedzialność za finansowanie emerytur.

W przesłanym ostatnio do resortu pracy stanowisku Izby o projekcie ustawy o zakładach emerytalnych krytycznie oceniliście państwo pomysł, aby wypłatą emerytur z OFE zajmował się także państwowy zakład powołany przez ZUS. Dlaczego  – Państwowy zakład emerytalny będzie mieć uprzywilejowaną pozycję w stosunku do zakładów prywatnych. To może być niezgodne z art. 22 konstytucji, który mówi, że wolność prowadzenia działalność gospodarczej może być ograniczona tylko w drodze ustawy i wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny.

Skąd ta uprzywilejowana pozycja

– Różnica między państwowym, a prywatnymi zakładami emerytalnymi polega m.in. na tym, że na utworzenie zakładu państwowego zgody nie musi wydawać Komisja Nadzoru Finansowego. To procedura zdecydowanie mniej wymagająca. Zakład państwowy nie podlega też przejęciu, połączeniu ani przymusowej likwidacji. Jest więc ułomnym, ale zarazem uprzywilejowanym podmiotem rynkowym. ZUS, jako organ nim zarządzający, zwolnionyjest też m.in. z obowiązku posiadania ratingu, wykazania się doświadczeniem w prowadzeniu ubezpieczeń na życie, nie musi się też poddawać badaniu sytuacji finansowej. Nie podlega też rygorom wynikającym z przepisów o działalności ubezpieczeniowej. ZUS uprzywilejowują też proponowane zasady wyboru zakładu emerytalnego przez osoby przechodzące na emeryturę. Dlaczego

– Tylko ZUS dysponuje informacjami o populacji osób nabywających prawo do emerytury, wnioskami emerytalnymi części z nich i danymi z lat ubiegłych. To pozwała mu precyzyjniej niż zakładom prywatnym przygotować swoją ofertę. ZUS jako jedyny podmiot zna też dane osób, które złożyły wnioski o emeryturę, kontaktuje się z nimi listownie, a z częścią osobiście. To stwarza mu lepsze możliwości argumentowania za przystąpieniem do zakładu państwowego. Ponadto członkowie OFE, którzy nie wybiorą w ogóle zakładu emerytalnego, przejmowani będą przez zakład państwowy. To niezgodne z zasadami uczciwej konkurencji. Jednak podstawową cechą państwowego zakładu, wykluczającą jego uczciwą konkurencję z prywatnymi, jest charakter właściciela niezmuszonego do osiągania zysku. To w połączeniu z tym, że ZUS nie jest spółką prawa handlowego, nie płaci niektórych podatków i nie ponosi niektórych kosztów stwarza poważne zagrożenie dumpingiem cenowym.

Czym to grozi

– Korzystając z tych przewag konkurencyjnych i mając niższe koszty, państwowy zakład będzie miał warunki do monopolizowania rynku. A to może doprowadzić do ponownego przejęcia przez państwo całości odpowiedzialności za wysokość emerytur. Wtedy wzrośnie znaczenie ryzyka politycznego, którego zmniejszenie było jedną z ważnych zalet reformy.

Więcej Gazeta Prawna.