Od października wracam do pracy po urlopie macierzyńskim. Córką będzie się zajmować moja kuzynka. To młoda osoba, która w październiku rozpocznie studia. Czy podobnie jak w przypadku umowy-zlecenia za studenta nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, ani zdrowotne? – pyta czytelniczka Rzeczpospolitej.
Nie – odpowiada „Rz”. Do umowy uaktywniającej, która stanowi kontrakt o świadczenie usług, zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się co prawda przepisy dotyczące zlecenia Również zakres ubezpieczeń, jakim podlega niania pracująca na podstawie takiej umowy, jest tożsamy z tym, którym podlegają zleceniobiorcy.
Ale jest jedno istotne odstępstwo – nie stosuje się tu art. 6 ust 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. A to właśnie ten przepis stanowi, że zleceniobiorcy będący uczniami lub studentami nie podlegają ubezpieczeniom społecznym do ukończenia 26 lat.
Oznacza to, że opiekunka zatrudniona przez nią na podstawie umowy uaktywniającej będzie objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami mimo młodego wieku i kontynuowania nauki. Jeśli ten kontrakt będzie dla niej jedynym tytułem do ubezpieczeń, to czytelniczka będzie musiała ją zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego. Decyzja o przystąpieniu do ubezpieczenia chorobowego pozostanie zainteresowanej.
Umowa uaktywniająca ma jednak to do siebie, że rodzice i opiekunka są odciążeni od konieczności finansowania większości składek. Chodzi o te obowiązkowe, ale pod warunkiem, że zostaną one ustalone od pensji nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie, tj. w 2012 r. 1500 zł.
Jeśli zarobki opiekunki nie przekraczają najniższej płacy, to rodzicowi pozostaje wyłącznie zgłosić ją do ubezpieczeń na druku ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 30 xx. Ale wcześniej musi sam siebie zgłosić w ZUS jako płatnika, wypełniając formularz ZFA.
Rodzic nie musi wówczas opłacać żadnych składek, a jedynie je rozlicza w raporcie RCA. Jeśli opiekunka zadeklarowała chęć przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego, przekazuje do ZUS tę składkę potrąconą z jej poborów.
Bez opłacania składek nie obędzie się natomiast w sytuacji, gdyby niania zarabiała więcej, niż wynosi minimalne wynagrodzenie. Wówczas rodzic z opiekunką współfinansują składki od nadwyżki ponad najniższą płacę na zasadach dotyczących zleceniobiorców. Rodzic musi je rozliczyć w osobnym raporcie RCA składanym z kodem tytułu ubezpieczenia 04 31 xx.
Więcej w Rzeczpospolitej z 17 września 2012 r.