Reguła równego traktowania pracowników w zatrudnieniu należy obecnie do podstawowych zasad prawa pracy. Jest ona wprost wyrażona w treści art. 113 kodeksu pracy, według którego niedopuszczalna jest jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu – bezpośrednia lub pośrednia. Ponadto w myśl art. 112 k.p. pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków.
Dopuszczalne jest jednak zróżnicowanie sytuacji prawnej pracowników ze względu na okoliczności wynikające z ich cech osobistych i różnic w wykonywaniu pracy.

Nie ulega wątpliwości, że praca osób zajmujących kierownicze stanowiska ze względu na pozycje w zakładzie pracy, a często także wymagane kwalifikacje zawodowe i doświadczenie, nie jest pracą o jednakowej wartości w porównaniu z innymi pracownikami, którzy nie zajmują takich stanowisk. Nie wynikają z niej też jednakowe obowiązki.

Zasada równości praw w stosunkach pracy oznacza, że ich zróżnicowanie nie może być dokonywane na podstawie pewnych negatywnie ocenionych kryteriów, z których główne zostały wymienione w art. 112 k.p.
Natomiast inne kryteria, jak np. rodzaj pracy, kwalifikacje, ilość i jakość świadczonej pracy, muszą być uznane za usprawiedliwione i uzasadnione.

Tym samym pracodawca ma prawo odmiennie ukształtować sytuację pracowników zajmujących kierownicze stanowiska w treści np. porozumienia zbiorowego. Taki zapis nie będzie naruszał art. 112 k.p. Tak też wskazywał SN w wyroku z 12 grudnia 2001 r. (I PKN 182/01) stwierdzając, że nie stanowi naruszenia zasady równości praw pracowników (art. 112 k.p.) ani zakazu dyskryminacji w stosunkach pracy (art. 113 k.p.) wyłączenie osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych z kręgu uprawnionych do dodatkowego odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę, wynikającego z pakietu zabezpieczenia praw socjalno-bytowych, pracowniczych i związkowych.

Wyrok ten zapadł w sprawie, w której pracownik zajmujący stanowisko dyrektora domagał się zasądzenia na jego rzecz odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem postanowień „Pakietu zabezpieczenia praw pracowniczych”, który obowiązywał u pracodawcy. SN uznał jednak, że postanowienie tego paktu wyłączające z uprawnienia do dodatkowego odszkodowania w razie rozwiązania stosunku pracy osoby zatrudnione m.in. na stanowisku dyrektora oddziału, nie narusza przepisu art. 112 k.p.

W art. 24126 § 2. k.p. wprowadzono zakaz określania w zakładowym układzie zbiorowym pracy zasad wynagradzania osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy. Celem takiego uregulowania jest wyłączenie ich wynagrodzenia z zakresu negocjacji zbiorowych dla uniknięcia żądania przez organizację związkową ustalenia relacji pomiędzy pensją osób zarządzających zakładem pracy a wynagrodzeniem pozostałych pracowników, co mogłoby utrudniać zarządzanie firmą.

Skoro w kodeksie pracy współistnieją przepisy art. 112 i 113 oraz przepis art. 24126 § 2, to należy uznać, że zakaz określania w układzie zbiorowym zasad wynagradzania osób zarządzających zakładem pracy nie może być uznany za naruszenie zasady równości praw w stosunkach pracy i zasady niedyskryminacji. Zatem wyłączenie w dodatkowym porozumieniu zbiorowym prawa do dodatkowego odszkodowania osób zajmujących kierownicze stanowiska jest uprawnione i nie narusza art. 112 i 115 k.p. Natomiast o dyskryminacji można by mówić wówczas, gdyby np. odszkodowania pozbawiono dyrektora tylko jednego oddziału przedsiębiorstwa, a zachowano takie uprawnienie w stosunku do dyrektorów pozostałych oddziałów.

Więcej w Rzeczpospolitej z 18 września 2012 r.