Od decyzji ZUS odmawiającej przyznania emerytury można się odwołać, a przed sądem wszystkie dowody są dopuszczone.

Postępowanie o emeryturę za pracę w szczególnych warunkach wszczyna się na wniosek zainteresowanego lub jego pełnomocnika, zgłoszony we właściwym według miejsca zamieszkania oddziale ZUS. Do wniosku o emeryturę powinny być dołączone następujące załączniki: B kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nie-składkowych (druk ZUS Rp-6),

dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe (m.in. świadectwa pracy, legitymacje ubezpieczeniowe),

dokumenty potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach,

dokumenty, na podstawie których będzie możliwe ustalenie podstawy wymiaru emerytury (m.in. zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na druku ZUS Rp-7, legitymacje ubezpieczeniowe).

Treść świadectwa

Jednym z podstawowych środków dowodowych potwierdzającym wykonywanie prac w szczególnych warunkach jest świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwa takie wystawiali i wystawiają ci pracodawcy, którzy stosowali i nadal stosują resortowe wykazy stanowisk pracy w szczególnych warunkach. Są to przedsiębiorstwa państwowe, dla których ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze określali wykazy stanowisk

W świadectwie tym zawarta jest m.in. informacja o okresie zatrudnienia ogółem oraz o okresie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a także o rodzaju wykonywanej pracy – musi być wskazane stanowisko. Ponadto pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach powinien wskazać konkretną pozycję i dział wykazu zarządzenia resortowego i rozporządzenia prawne wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskazujące na stanowisko wykonywanej pracy.

Wystarczy wpis

Innym środkiem dowodowym potwierdzającym wykonywanie pracy w szczególnych warunkach jest świadectwo pracy wystawiane przez pracodawcę na podstawie kodeksu pracy, zawierające stosowny wpis. Musi on w nim potwierdzać charakter i stanowisko pracy w szczególnych warunkach (dział wykazu wymienionego w rozporządzeniu w sprawie wieku emerytalnego . pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze albo (i) zarządzenia resortowego).

Podkreślenia wymaga, że resortowe zarządzenia nie obowiązywały i nie obowiązują prywatnych pracodawców. Dlatego prywatni pracodawcy powinni poświadczać wykonywanie pracy w szczególnych warunkach odpowiednim wpisem w świadectwie"pracy.
–

Ważne! Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia pracy w szczególnych warunkach. Ponadto do wystawiania świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach uprawnione są podmioty powstałe w wyniku przekształcenia lub restrukturyzacji wyżej wymienionych przędsiębiorstw (np. spółki), jednostki organizacyjne przekazane organom samorządu terytorialnego oraz takie, których uprawnienia i obowiązki organu założycielskiego przejęli wojewodowie lub inne organy państwowe.

Pracodawca jest zobowiązany do wydania świadectwa pracy niezwłocznie w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. W przypadku gdy nie nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, prywatny pracodawca potwierdza fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach w zaświadczeniu, podając wszystkie niezbędne dane.

PRZYKŁAD: DOWODEM MOGĄ BYC ZEZNANIA ŚWIADKÓW

Henryk S. ukończy) 60 lat. Ma 37 lat pracy, w tym 20 lat wykonywał prace przy szlifowaniu wyrobów ze szkła (Wykaz A Dział XIV poz.'19). Jego zakład pracy uległ likwidacji. Nie ma świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach, a dokumenty z archiwum nie są wystarczające, żeby stwierdzić, że była to praca wykonywana w takich warunkach. Z uwagi na to Henryk S. chce udowodnić pracę w szczególnych warunkach zeznaniami świadków. Wobec braku stosownych dokumentów ZUS wyda decyzje odmowną, jednakże sąd, do którego Henryk S. może się odwołać, powinien rozpatrzyć wszystkie dowody i może orzec inaczej.

Z ORZECZNICTWA

W postępowaniu sądowym, toczącym się z odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego, dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności mających wpływ na prawo skarżącego do świadczenia, i to zarówno wtedy, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument taki z żadnych przyczyn nie może być sporządzony (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 grudnia 2004 r sygn. akt III AUa 2474/03, LEX nr 151770).

Więcej Gazeta Prawna.