Jak przedsiębiorca prowadzący księgi rachunkowe powinien rozliczać w kosztach podatkowych wstępną opłatę leasingową Proporcjonalnie do długości trwania umowy leasingu

Tak uważa Ministerstwo Finansów, co wynika z odpowiedzi na pytanie DOBREJ FIRMY (pismo z 29 maja br.,MB8M20/2007).

Rewolucja w kosztach

Nowelizacja przepisów o kosztach podatkowych, która weszła w życie od nowego roku, spowodowała rewolucję w zasadach ich rozliczania Choć dotychczas przy wielu wydatkach przedsiębiorcy mogli mieć wątpliwości co do sposobu ujęcia ich w kosztach podatkowych, to jednak kierując się orzecznictwem i wyjaśnieniami organów podatkowych, wypracowali zasady postępowania.

Od i stycznia br. część tych zasad może być już nieaktualna.

Powracający problem

Tak jest w przypadku wstępnej opłaty leasingowej (tzw. czynszu inicjalnego) płaconej przez leasingobiorców przed wydaniem leasingowanej rzeczy i przystąpieniem do jej użytkowania. To warunek zawarcia umowy leasingu.

Przez lata trwał spór o to, czy stanowi ona koszt jednorazowy w momencie poniesienia, czy też należy ujmować ją w kosztach firmy proporcjonalnie przez cały czas trwania umowy. Ostatecznie stanęło na tym, że nie jest to koszt rozliczany w czasie, tylko bieżący, co potwierdź^ liczne wyjaśnienia organów podatkowych.

Na początku tego roku problem znów powrócił Pisaliśmy o tym już w DF z 261 n. in vi br. Nasi eksperci zajęli wówczas stanowisko inne niż MF.

Na pewno koszt pośredni

Ustawy o podatkach dochodowych dzielą teraz koszty na bezpośrednie i inne. Do tej pory wydatki na czynsz inicjalny były traktowane jako koszt niemający bezpośredniego związku z przychodem, tak też – jak potwierdza Ministerstwo Finansów – jest nadal. Jako koszt pośredni czynsz inicjalny jest uznawany za koszt podatkowy w dacie poniesienia. U podatników prowadzących księgi rachunkowe datą poniesienia kosztu pośredniego jest teraz dzień, na który /ostał on ujęty w księgach

rachunkowych (zaksięgowany) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – updop).

Koszt jednorazowy czy rozliczany w czasie

Z przepisów wynika też, że jeżeli koszty pośrednie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ewa Walińska, pracownik naukowy Katedry Rachunkowości Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, i Marcin Guzewicz, starszy menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego PricewaterhouseCoopers, argumentowali na naszych łamach, że czynsz inicjalny nie jest kosztem, który dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy, gdyż jest związany z czynnością jednorazową (wydanie przedmiotu leasingu) umożliwiającą realizację innej czynności – korzystania z przedmiotu leasingu. Zatem powinien być zaliczony w koszty podatkowe jednorazowo w dacie poniesienia.

Ważny moment zaksięgowania

Szkopuł w tym, że u prowadzących księgi rachunkowe datą poniesienia kosztu pośredniego jest nie dzień wystawienia faktury czy zapłaty, tylko dzień, na który został on ujęty w księgach rachunkowych. A praktyka księgowych może być różna – niektórzy rozliczają wydatek związany z czynszem leasingowym w czasie. Taki sposób postępowania aprobuje najwyraźniej Ministerstwo Finansów, gdyż w piśmie przesłanym do naszej redakcji, powołując się na art. 15 ust. 4d i 4e updop, stwierdziło:

Ujęcie w księgach rachunkowych (zaksięgowanie) kosztu na określony dzień decyduje obecnie o dacie i sposobie rozliczenia wydatku jako kosztu podatkowego. Opierając się na tych przepisach, uzasadnione jest, aby wstępną opłatę leasingową, dotyczącą ściśle określonego czasu trwania umowy leasingu zawartej na czas oznaczony, podatnik rozliczał proporcjonalnie do długości trwania tej umowy".

Przyjęta przez Ministerstwo Finansów interpretacja art 15 ust 4e updop, zgodnie z którym za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej Faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku)", nie jest jedyną możliwą.

"Jak interpretują urzędy

W praktyce księgowej podobnego rodzaju koszty – rozliczane w czasie dla celów księgowych poprzez rozliczenia międzyokresowe kosztów (tzw. RMK czynne) – są często księgowane najpierw w pełnej wysokości jako koszt a następnie (po pomniejszeniu o kwotę kosztów ujmowanych w rachunku zysków i strat w danym okresie rozliczeniowym) trafiają na konto rozliczeń międzyokresowych i podlegają rozliczeniu w czasie Tak więc koszty te są ujęte w księgach rachunkowych, spełniając tym samym wymogi wspomnianego art 15 ustaje.

Interpretacja MF zdaje się również sugerować, że obecnie o tym, czy koszty powinny być rozliczone w

czasie, decydują przepisy rachunkowe Tymczasem zasada ta nie wynika bezpośrednio z przepisów podatkowych. Dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych również nie pozostawia wątpliwości, że przepisy ustawy o rachunkowości nie są podatkotwórcze". Przyjęcie rozwiązania proponowanego przez resort finansów skutkować może tym, że różni podatnicy będą różnie traktować tę samą operację dla celów podatkowych, w zależności od przyjętych zasad rachunkowości. A to może skutkować ich nierównym traktowaniem w świetle przepisów podatkowych.

Za tym że wstępna opłata leasingowa powinna być podatkowo rozliczana w czasie, opowiadają się również w pierwszych interpretacjach urzędy skarbowe. Nie uzasadniają tego jednak – jak MF – tym, że o sposobie rozliczenia tego wydatku decyduje jego ujęcie księgowe, lecz powołują się na przepis podatkowy mówiący o rozliczeniu kosztów pośrednich dotyczących okresu przekraczającego rok podatkowy.

Więcej Rzeczpospolita.