Osoby niezadowolone z decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mogą wnieść od niej odwołanie do sądu. Pouczenie o tym uprawnieniu i sposobie jego realizacji powinno znajdować się w każdej decyzji.
Odwołania od decyzji organów rentowych (np. w sprawie przyznania emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego) wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Organ rentowy przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu. Jeżeli jednak uzna odwołanie w całości za słuszne, może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję.
wołania. W tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu. Gdy natomiast odwołanie nie zostanie w całości lub w części uwzględnione, ZUS przekazuje je niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od jego wniesienia do sądu wraz z uzasadnieniem.
Podkreślić trzeba, że odwołanie przysługuje tylko od decyzji ZUS. Nie można natomiast skutecznie wnosić odwołania np. od pisma informującego ubezpieczonego o jego prawach lub obowiązkach. Po-1 nadto treść decyzji ZUS wyznacza zakres postępowania przed sądem. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 23 listopada 1999 r. stwierdzając, że dochodzenie przed sądem prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego, które nie było przedmiotem decyzji organu rentowego, jest niedopuszczalne (II UKN 204/99, OSNP 2001/5/169). Od tej zasady jest wyjątek.
Ważne! Postępowanie w sprawach odwołań od decyzji ZUS jest wolne od kosztów i opłat sądowych. Jedynie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 złotych
W tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu.
Konieczne pośrednictwo
Z powyższego wynika, że odwołanie wnosi się nie bezpośrednio do sądu, ale za pośrednictwem ZUS-u, który wydał zaskarżaną decyzję. Jeśli ubezpieczony wniesie odwołanie bezpośrednio do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy albo w sądzie właściwym dla jego miejsca zamieszkania, w takim przypadku sąd niezwłocznie przekazuje protokół organowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja. Jeśli jednak sąd ten jest właściwy do jego rozpoznania, to przewodniczący niezwłocznie zażąda akt sprawy i nada bieg odwołaniu, przesyłając odpis protokołu organowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja.
Pośrednictwo ZUS we wniesieniu odwołania do sądu umożliwia ustosunkowanie się do niego. Jeżeli ZUS uzna odwołanie za słuszne, zmienia lub uchyla decyzję niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia od-
Można bowiem wystąpić z odwołaniem wobec milczenia ZUS-u w ciągu 2 miesięcy od daty zgłoszenia mu żądania. Jest to tzw. skarga na bezczynność organu.
Jeżeli ubezpieczony zgłosi nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez ZUS, to sąd przyjmie to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania ZUS-owi. Zatem gdyby w toku procesu osoba niezadowolona z decyzji ZUS zgłosiła nowe roszczenie, które dotąd nie było rozstrzygnięte przez ZUS, to sąd nie może go rozpoznać – zobowiązany jest przyjąć to żądanie do protokołu i następnie przesłać protokół do ZUS-u, który powinien wydać w tym zakresie stosowną decyzję. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 maja 1999 r. (II UKN 622/98, OSNP 2000/15/591).
Więcej Gazeta Prawna.