Od przyszłego roku zmieni się system wspierania firm zatrudniających niepełnosprawnych. Już wywołuje kontrowersje.
W połowie czerwca Sejm zatwierdził nowe przepisy dotyczące zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Ustawa o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełnospi'awnych ma już prawie dziesięć lat. Od jej przyjęcia była nowelizowana ponad 40 razy. Nie zawsze szczęśliwie. Sztandarowym tego przykładem jest przypadek firmy Inter Groclin, producenta wyposażenia i akcesoriów samochodowych. Spółka zaludniająca ponad 3 tys. osób (78 proc. pracowników stanowili niepełnosprawni), przeniosła swoje zakłady produkcyjne z Polski na Ukrainę, m.in. ze względu na niestabilność prawa w zakresie zatrudniania niepełnosprawnych.
Według danych z ostatniego spisu ludności niepełnosprawni stanowią 14,3 proc. ludności Polski. Jest to ok. 5,5 mln osób, wśród których niespełna 16 proc. jest aktywna zawodowo. Na tle Europy wypadamy dość blado. Aktywność zawodowa rencistów w Unii jest prawie czterokrotnie wyższa.
Co przewidują nowe przepisy
Zmianie uległ m.in. sposób opłacania składek na ubezpieczenie społeczne pracujących rencistów. Dotychczas składki na ZUS niepełnosprawnych pracowników opłacało państwo. Teraz firma zaludniająca rencistę będzie musiała opłacić je we własnym zakresie. Dopiero gdy, jak zapłaci, będzie mogła zrefundować koszty w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
– Nowela wyraźnie godzi w interesy tzw. spółdzielni inwalidzkich. Firmy te w większości utrzymują się na rynku dlatego, że są dofinansowywane. Nawet jeżeli koszty składek miałyby być pokryte w ramach refundacji, małe lokalne przedsiębiorstwa po prostu stracą płynność i upadną – twierdzi Krzysztof Kuncelman z Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. Zastrzeżenia do nowych przepisów ma też poseł PO Sławomir Piechota. Zwraca uwagę, że refundacja składek nie będzie wypłacana, jeśli firma zalega funduszowi z jakąkolwiek opłatą przekraczającą 100 zł. Pomysłodawcy projektu są przekonani, że taka zmiana pozytywnie wpłynie na sytuację finansową PFRON. Zachęci bowiem pracodawców do płacenia składek na fundusz w terminie.
– Ta zmiana jest wyraźnie sprzeczna z konstytucją – twierdzi poseł.
– Ani kara za nieterminowe płacenie składek na PFRON nie jest adekwatna do szkody, ani uzależnianie refundacji składek od terminowości wpłaty – uczciwe.
Według posła lepszym rozwiązaniem byłoby potrącanie z kolejnego dofinansowania kwoty zaległej wpłaty.
Nowelizacja znosi też dofinansowanie wynagrodzeń rencistów uprawnionych do emerytury. Rencistę z prawem do emerytury do 1 stycznia 20081-, można będzie zwolnić, w skrajnych sytuacjach nawet nie przestrzegając ustawowych okresów wypowiedzenia umowy o pracę!
-Dlaczego zamykamy drogę do pracy tym, którzy i tak nie mają do niej prostego dostępu Powinniśmy aktywizować osoby w starszym wieku, a nie odwrotnie – zastanawia się Piechota. – Bardzo dobra sytuacja gospodarcza w kraju sprzyja zatrudnianiu osób młodych i dobrze wykształconych. Ale co ma zrobić osoba, która ani jest młoda, ani wykształcona, do tego nie jest zdrowa.
Więcej Gazeta Wyborcza.