Zakup niezabudowanej nieruchomości na potrzeby firmy wiąże się nierozerwalnie z koniecznością zaangażowania znacznych środków, a nierzadko także korzystania z zewnętrznego źródła finansowania w postaci kredytu bankowego. Nic więc dziwnego, że podatnicy analizują możliwość zaliczenia wydatku poniesionego na nabycie nieruchomości w ciężar kosztów uzyskania przychodów, co pozwala na osiągnięcie wymiernych korzyści finansowych w PIT – czytamy w Rzeczpospolitej
Skutki podatkowe tego rodzaju zakupu będą zależały od charakteru nabycia działki. Inna będzie kwalifikacja nabycia gruntu do celów inwestycyjnych (np. poprzez wybudowanie na nim budynku firmowego bądź używanie jako plac przeładunkowy), a inna, kiedy nabycie ma charakter handlowy.
W pierwszym przypadku należy zwrócić uwagę na art. 23 ust 1 pkt 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów. Jednak wydatki te są kosztem w momencie, gdy podatnik sprzeda nieruchomość. Zasada ta znajduje zatem zastosowanie w stosunku do składników majątku kwalifikowanych jako środki trwałe.
Inny sposób rozliczenia będzie właściwy, gdy grunt jest traktowany jako towar handlowy, czyli został kupiony z przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży. Jest to transakcja charakterystyczna dla podmiotów trudniących się obrotem nieruchomościami, a także firm deweloperskich, które na nabytym gruncie wznoszą budynki w celu ich sprzedaży. W takim przypadku będzie miała zastosowanie reguła ogólna (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT), zgodnie z którą za koszty uzyskania przychodów uznawane są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu bądź zachowania albo zabezpieczenia jego źródła, z wyjątkiem wymienionych w art. 23 ustawy o PIT jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik, który kupuje grunt jako towar handlowy, jest uprawniony do zaliczenia wydatków związanych z jego nabyciem w ciężar kosztów podatkowych.
Potwierdziła to m.in. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w Interpretacji z 25 października 2013 r. (ITPB1/415-821/ 13/AK). W jej treści organ jednoznacznie wskazał, że wydatki poniesione na nabycie gruntu w celu jego dalszej sprzedaży (cena zakupu) oraz wydatki uboczne (m.in. koszty opłat notarialnych i sądowych) mogą w takim przypadku zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W piśmie tym czytamy: „skoro grunty mają zostać sprzedane w ramach prowadzonej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej – to poniesione przez niego wydatki na zakup gruntu, koszty aktu notarialnego zakupu, wydatki związane z podziałem gruntu, zmianą przeznaczenia a także uzbrojeniem działek i utwardzeniem dróg dojazdowych, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tej działalności. Należy bowiem uznać, że spełniają one kryteria celowości, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, a przy tym nie są wydatkami wymienionymi w art. 23″.
U podatników PIT prowadzących księgi rachunkowe dochód ustalany jest na podstawie tych ksiąg, a koszty bezpośrednio związane z osiąganymi przychodami potrącane są zazwyczaj w roku podatkowym, w którym wystąpiły odpowiadające im przychody (art. 22 ust. 5 ustawy o PIT). Natomiast w przypadku podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów koszty potrącane są najczęściej w tym roku, w którym zostały poniesione (art. 22 ust. 4 ustawy o PIT). Jednak ponieważ dochód z działalności gospodarczej ustalany jest w tym przypadku z uwzględnieniem tzw. różnicy remanentowej (art. 24 ust. 4 ustawy o PIT), to podatnik prowadzący pkpir, który nie sprzeda gruntu nabytego jako towar handlowy przed końcem roku, w którym nastąpił jego zakup, będzie musiał uwzględnić wartość jego nabycia (wraz z kosztami ubocznymi zakupu) w spisie z natury sporządzanym na koniec tego roku.
Więcej w Rzeczpospolitej z 3 grudnia 2015 r.