Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nierzadko decydują się na wycofanie określonych przedmiotów z firmowego majątku i przeznaczenie ich na cele prywatne. Zazwyczaj taka zmiana przeznaczenia dotyczy rzeczy bądź nawet nieruchomości o znacznej wartości, a więc uprzednio kwalifikowanych jako środki trwale. O ile operacja wycofania środka trwałego z działalności gospodarczej nie wywołuje skutków podatkowych w PIT, o tyle jej następstwa są widoczne w podatku od towarów i usług – czytamy w Rzeczpospolitej
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Za taką dostawę uznaje się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Oznacza to zatem, że przekazanie na własne cele firmowego składnika majątku uznawanego za środek trwały (wycofanie środka trwałego) traktowane jest jako dostawa towarów, a tym samym jako czynność podlegająca opodatkowaniu, w sytuacji gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu jego nabycia lub – co szczególnie istotne – także z tytułu nabycia jego części składowych.
Dostawa polegająca na wycofaniu przez przedsiębiorcę składnika majątku firmowego i przeznaczeniu go na własne, prywatne cele może być czynnością opodatkowaną albo korzystać ze zwolnienia z VAT. W efekcie przeznaczenie firmowego składnika majątku na cele prywatne (ale także zmiana sposobu wykorzystywania nieruchomości albo pojazdu samochodowego w okresie wskazanym w przepisach) może oznaczać konieczność przeprowadzenia analizy co do ewentualnego obowiązku korekty podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem środka trwałego (stosownie do art. 90a-91 ustawy o VAT).
Skutki w VAT warto rozważyć także w razie późniejszej sprzedaży składnika majątku wycofanego z firmy. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju, a taką jest m.in. sprzedaż, jest jedną z czynności podlegających opodatkowaniu, ale tylko gdy jest wykonana przez podmiot działający w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, a więc m.in. przez osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy.
Wycofując środek trwały z majątku firmowego i przeznaczając go na cele prywatne, podatnik przesuwa ten składnik do sfery jego majątku prywatnego. Późniejsza jego sprzedaż ma więc charakter zbycia składnika majątku prywatnego (niezwiązanego z działalnością), w ramach której sprzedawca nie działa w charakterze podatnika. Tym samym taka transakcja nie będzie opodatkowana VAT. Czynność taka – jako mająca charakter jednostkowy, okazjonalny i polegający na zbyciu składnika majątku prywatnego – nie jest uznawana za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.
Więcej w Rzeczpospolitej z 10 grudnia 2015 r.