Choć interpretacje i wyroki dotyczące tych kwestii są różne, kluczowe znaczenie ma wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13), na podstawie którego stwierdza się, że udział pracownika w zorganizowanej przez pracodawcę imprezie wigilijnej nie jest przychodem ze stosunku pracy. Trybunał wskazał na trzy główne kryteria, które przy łącznym spełnieniu kwalifikują dane świadczenie do przychodu pracownika ze stosunku pracy.

Nieodpłatne świadczenie dla pracownika musi być wykorzystane przez niego dobrowolnie, nie może być narzucone przez pracodawcę i traktowane przez pracownika jako obowiązek. Warunek ten niewątpliwie można uznać za spełniony, gdyż trudno zakładać, że uczestnictwo w spotkaniu wigilijnym jest obowiązkowe i pracownik nie ma możliwości odmowy.

Drugim kryterium – według TK – jest to, w czyim interesie zostało spełnione świadczenie: pracownika czy pracodawcy. Warto się więc zastanowić, czy uczestnictwo w wigilijnym spotkaniu przyniosło pracownikowi korzyści majątkowe oraz czy przyczyniło się do uniknięcia poniesienia przez niego wydatku.

Odpowiedź nie jest tu jednoznaczna. Można bowiem założyć, że pracownik, decydując się na udział w organizowanym prywatnie wigilijnym spotkaniu ze współpracownikami, musiałby ponieść dodatkowy koszt, którego uniknął poprzez organizację takiego spotkania przez pracodawcę oraz uczestnictwo w nim. Jednocześnie, skoro uczestnictwo jest dobrowolne i każdy ma prawo wyrażenia zgody lub odmowy wzięcia udziału, to spotkanie jest często traktowane przez obydwie strony jako służące poprawie relacji, zadowoleniu pracowników, które będzie miało odzwierciedlenie w zwiększeniu efektywności przy wykonywaniu obowiązków.

Choć dwa pierwsze kryteria wskazane przez TK budzą wątpliwości, trzecia jest jedyną jasną interpretacją. Otóż, aby móc zakwalifikować dane świadczenie do przychodu pracownika ze stosunku pracy, korzyść musi być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi. Nie może być dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów. Oznacza to w przypadku spotkania wigilijnego, że pracodawca musiałby wiedzieć, ile zjadł i wypił dany uczestnik, a także czy i z jakich atrakcji skorzystał. Nie sposób zatem dokładne ustalić korzyści, przez co uczestnictwo pracownika w służbowym spotkaniu wigilijnym nie jest przychodem ze stosunku pracy.

Choć przytoczony wyrok TK potwierdził, że wydatki poniesione przez pracodawcę na organizację wigilijnego spotkania nie stanowią przychodu ze stosunku pracy dla uczestników, firmy, które chcą mieć pewność, czy przeprowadziły słuszną analizę przypadku, mogą wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji. Wniosek ma prawo złożyć każdy, kto ma jakiekolwiek wątpliwości co do zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego mogącego powodować określone konsekwencje w sferze prawa podatkowego. Interpretacje wydawane są w pięciu izbach skarbowych, w: Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi, Poznaniu oraz Warszawie. Właściwość organu jest uzależniona od miejsca zamieszkania lub siedziby wnioskodawcy oraz rodzaju podatku, którego dotyczy wniosek.

Przedsiębiorcy bardzo często uznają, że skoro ustawodawca nie wyłączył z kosztów podatkowych wydatków na takie spotkania wigilijne (art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT), to mogą rozliczyć w kosztach cały poniesiony wydatek. Nie jest to jednak wystarczający argument. Pracodawca musi bowiem w przypadku kontroli organów skarbowych wykazać, że spotkanie miało charakter integracyjny, motywujący pracowników do zwiększenia efektywności oraz wpływający na poprawę stosunków, które niewątpliwie mają wpływ na powiększenie przychodów. Przedsiębiorcy powinni udokumentować, że wydatek poniesiony na zorganizowanie wigilijnego spotkania jest związany z prowadzoną działalnością. Często zatem łączą takie spotkania np. z rocznym podsumowaniem wyników.

Więcej w Rzeczpospolitej z 21 grudnia 2015 r.