Z pytaniem do IS zwróciła się gmina, która zawarła w maju 2014 r. umowę z samorządem województwa o przyznanie pomocy na budowę budynku administracyjno-socjalnego oraz doposażenie stadionu sportowego w trybuny sportowe z zadaszeniem.

Całkowity koszt projektów wyniósł blisko 400 tys. zł, w tym koszty kwalifikowane: 312 tys. zł + VAT w wysokości 72 tys. zł oraz koszty niekwalifikowane 10 tys. zł + VAT w wysokości 1,7 tys. zł. Koszty niekwalifikowane stanowiły dodatkowe prace związane z realizacją inwestycji, niezbędne do jej oddania w odpłatne użytkowanie (tj. projekty geodezyjne, przeglądy, pierwsze wyposażenie). Wydatki związane z realizacją całej inwestycji były ponoszone w latach 2013-2015. Faktury VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku zostały wystawione na gminę.

Poniesione wydatki gmina sfinansowała ze środków własnych oraz z dotacji z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dofinansowanie z PROW bez VAT wyniosło 242 tys. zł, co stanowi nie więcej niż.80 proc. kosztów kwalifikowanych. VAT nie podlegał dofinansowaniu z dotacji i stanowi koszt niekwalifikowany. Gmina skorzystała z pożyczki udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego na wyprzedzające finansowanie zadania w ramach PROW 2007-2013 w wysokości 217 tys. zł.

Wybudowane obiekty zostały przyjęte do środków trwałych gminy 7 kwietnia 2015 r. Gmina nie odliczyła podatku z faktur dokumentujących budowę ww. przedsięwzięć.

Zakupione towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych. Po zakończeniu inwestycji, na podstawie umowy z 30 kwietnia 2015 r., gmina oddała budynek administracyjno-socjalny oraz krytą trybunę sportową w dzierżawę gminnemu ludowemu klubowi sportowemu, który ma jej płacić czynsz dzierżawny.

Gmina zapytała, czy może odliczyć VAT z faktur VAT dokumentujących wydatki na budowę budynku administracyjno-socjalnego i krytych trybun. Dyrektor izby skarbowej przypomniał, że z przepisów art. 15 ust. 1,2 i 6 ustawy o VAT wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami VAT jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z kolei z całości unormowań zawartych w ustawie o samorządzie gminnym wynika, że w działalności gminy należy wyróżnić wykonywanie działań publicznych i wykraczającą poza te działania działalność gospodarczą, z tytułu której jest ona podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Gmina ma wątpliwości, czy odpłatne udostępnianie budynku administracyjno-socjalnego i krytych trybun w ramach umowy dzierżawy, będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Jak stanowi art. 693 § 1 kodeksu cywilnego, przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Dzierżawa ma więc charakter zobowiązaniowy. Dzierżawca otrzymuje określoną rzecz do używania i pobierania pożytków, a wydzierżawiający umówioną kwotę czynszu.

Natomiast na podstawie ustawy o VAT dzierżawa wpisuje się w definicję usługi zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega VAT. W konsekwencji odpłatne udostępnianie budynku administracyjno-socjalnego oraz krytej trybuny sportowej w dzierżawę na rzecz klubu sportowego będzie podlegać 23 proc. VAT.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Z treści wniosku wynika, że umowę z klubem sportowym na dzierżawę budynku socjalno-administracyjnego podpisano 30 kwietnia 2015 r. Zakupione towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych. Gmina nie odliczyła podatku z faktur dokumentujących budowę budynku oraz trybun sportowych.

Na tej podstawie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 8 grudnia 2015 r. (IBPP3/4512-660/15/UH) uznał, że gmina, nabywając towary i usługi w związku z realizacją inwestycji, nabywała je do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i tym samym działała w charakterze podatnika VAT. Ze względu na spełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, gminie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach. Gmina ma prawo do odliczenia całości podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na budowę budynku administracyjno-socjalnego i krytych trybun oraz koszty dodatkowe.

Z treści wniosku wynika też, że wydatki związane z realizacją całej inwestycji były ponoszone w latach 2013-2015. Gmina nie odliczyła podatku naliczonego z faktur dokumentujących inwestycje. Dyrektor IS uznał, że skoro gmina nie dokonała odliczenia w rozliczeniu za okres, w którym wystąpiło prawo do odliczenia podatku naliczonego (art. 86 ust. 10 ustawy), lub w jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy), ma prawo wprowadzić korektę w deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia, nie później jednak niż w ciągu pięciu lat.

Więcej w Rzeczpospolitej z 12 stycznia 2016 r.