Gmina była współwłaścicielem działki z osobami fizycznymi, które bezumownie władały całością tej działki. Na mocy postanowienia sądu współwłasność została zniesiona. Sąd przyznał ją na rzecz osób fizycznych i zasądził spłaty pieniężne od tych nabywców na rzecz gminy. Równocześnie w tym postanowieniu płatność została rozłożona przez sąd na dziesięć lat, tj. 120 miesięcznych rat, które stanowią całkowitą zapłatę dla gminy z tego tytułu.

Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, a zniesienie współwłasności opodatkowane jest 23-proc. stawką tego podatku. Postanowienie sądu o zniesieniu współwłasności zostało wydane 27 października 2014 r., a uprawomocniło się 19 maja 2015 r.

Gmina zapytała, czy w związku z rozłożeniem na raty przez sąd zasądzonych kwot VAT należy odprowadzać w terminach płatności poszczególnych rat czy jednorazowo, po uprawomocnieniu się postanowienia. Sama gmina uznała, że obowiązek podatkowy powstaje wraz z upływem terminów określonych przez sąd do spłaty poszczególnych rat. Z tym nie zgodziła się izba skarbowa. – Jeśli w związku ze zniesieniem współwłasności nieruchomości ma miejsce wydanie nieruchomości w zamian za świadczenie pieniężne – mamy do czynienia z dostawą towarów zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT – potwierdziła izba.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 4 grudnia 2015 r. (nr IPTPP3/4512-441/15-5/BM) wyjaśnił, że generalna zasada wynikająca z brzmienia art. 193 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Zgodnie z tą regulacją podatek staje się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady zostanie rozliczony za ten okres rozliczeniowy.

– Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego – zaznaczyła izba.

Jej zdaniem przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie przewidują szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku rozłożenia płatności za towar na raty. Mając zatem na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy, należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy z tytułu zniesienia współwłasności powstanie u wnioskodawcy na zasadach ogólnych, tj. w momencie przeniesienia na rzecz osób fizycznych prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Przy czym za dzień wydania, w przypadku zniesienia współwłasności na podstawie wyroku sądu, należy przyjąć dzień uprawomocnienia się rozstrzygnięcia (postanowienia) sądu. Rozłożenie na raty płatności z tytułu ww. czynności pozostanie bez wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego – stwierdziła izba skarbowa.

Więcej w Rzeczpospolitej z 12 stycznia 2016 r.