Spółka zapłaciła karę umowną za opóźnienie w wykonaniu umowy. Opóźnienie nie powstało z naszej winy. Czy kara za nieterminowe wykonanie przez na rzecz zamawiającego umowy o świadczenie usług może być kosztem uzyskania przychodów? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej
Jak odpowiada ekspert współpracujący z dziennikiem „Rz” – aby wydatek poniesiony przez podatnika był kosztem uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Artykuł 16 ust. 1 pkt. 22 ustawy o CIT wyklucza z kosztów podatkowych kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Organy podatkowe wskazują, że na podstawie tego przepisu kosztem nie są kary umowne i odszkodowania z tytułu:
• wad dostarczonych towarów,
• wad wykonanych robót,
• wad wykonanych usług,
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• zwłoki w usunięciu wad towarów,
• zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług.
Jest to katalog zamknięty. Wymienione w nim kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań.
Natomiast fiskus akceptuje zaliczanie do kosztów kar umownych z innych tytułów, pod warunkiem, że są one związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi z tego tytułu przychodami, a obowiązek ich zapłaty wynika z zawartej umowy. W szczególności dotyczy to kary umownej z tytułu opóźnienia w realizacji umowy, jako niewymienionej w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Istotne jest przy tym, aby opóźnienie w realizacji usługi wynikało z przyczyn niezależnych od podatnika. Te kary umowne, co do zasady, mogą stanowić koszt podatkowy, jeżeli spełnione będą zasadnicze przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Natomiast fiskus akceptuje zaliczanie do kosztów kar umownych z innych tytułów, pod warunkiem, że są one związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi z tego tytułu przychodami, a obowiązek ich zapłaty wynika z zawartej umowy. W szczególności dotyczy to kary umownej z tytułu opóźnienia w realizacji umowy, jako niewymienionej w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Istotne jest przy tym, aby opóźnienie w realizacji usługi wynikało z przyczyn niezależnych od podatnika. Te kary umowne, co do zasady, mogą stanowić koszt podatkowy, jeżeli spełnione będą zasadnicze przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Jeżeli opóźnienie nie powstało z winy spółki, a zapłata kary ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi przychodami, i jest należycie udokumentowana, to może ona zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów spółki.
Więcej w Rzeczpospolitej z 20 stycznia 2016 r.