Jestem przedsiębiorcą, zatrudniam kilkunastu pracowników. Dwóm z nich zamierzam sfinansować koszty kursu na prawo jazdy kategorii B. Czy poniesione z tego tytułu wydatki mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej? Czy u pracowników powstaną z tego tytułu opodatkowane przychody? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej
Jak odpowiada ekspert współpracujący z dziennikiem „Rz” – kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (zob. art. 22 ust. 1 ustawy o PIT). Kosztami ponoszonymi w celu osiągnięcia przychodów są m.in. różnego rodzaju koszty pracownicze, tj. ponoszone w związku z zatrudnieniem pracowników, w tym koszty kształcenia pracowników, jeżeli szkolą się oni w zakresie przydatnym do wykonywania powierzonej im pracy.
Dotyczy to nie tylko wydatków na kształcenie ściśle związane z pracą wykonywaną przez pracowników, ale również na kształcenie mające na celu nabycie umiejętności uniwersalnych, takich jak obsługa komputera, znajomość języka obcego czy uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami samochodowymi. Oznacza to, że pracodawcy mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatki na sfinansowanie kursów prawa jazdy pracowników.
Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku pracy uważa się m.in. świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Nie ulega zatem wątpliwości, że wskutek finansowania przez pracodawców kursów prawa jazdy pracownicy uzyskują z tego tytułu przychody ze stosunku pracy.
Należy jednak zauważyć, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT zwalnia się od podatku wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Pojawia się więc pytanie, czy i w jakim zakresie przychody, o których mowa, korzystają z tego zwolnienia.
Nie ulega wątpliwości, że zwolnienie to znajduje zastosowanie, gdy nabycie rzadziej posiadanych uprawnień (np. prawo jazdy kategorii C lub D) jest ściśle związane z wykonywanym przez pracownika aktualnie lub w przyszłości zajęciem.
Ryzyko pojawia się w przypadku finansowania pracownikom kursów prawa jazdy na kategorie A i B (i podobne, np. A1 lub B1). Zważywszy, że tego typu uprawnienia mogą być również wykorzystywane w życiu prywatnym – w tym zakresie organy podatkowe odmawiają najczęściej możliwości stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT.
Odpowiedź na pytanie czytelnika zależy więc od przyjęcia lub odrzucenia stanowiska reprezentowanego przez organy podatkowe. Bezpieczniejsze, rzecz jasna, jest przyjęcie, że kwoty przeznaczone na sfinansowanie pracownikom kosztów kursu prawa jazdy kategorii B stanowią opodatkowany przychód ze stosunku pracy tych pracowników.
Gdy przychody z tytułu sfinansowania pracownikom kursów prawa jazdy są zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT, są one również wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (co wynika z § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Potwierdził to Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w decyzji z 16 kwietnia 2015 r. (Dl/100000/43/406/2015).
Więcej w Rzeczpospolitej z 4 lutego 2016 r.