Z dostawą łańcuchową mamy do czynienia, jeżeli w zdarzeniu gospodarczym występują co najmniej trzy podmioty i co najmniej dwie transakcje, a towar jest dostarczany (wydawany) bezpośrednio przez pierwszego dostawcę ostatniemu nabywcy. W takim przypadku występuje więc kilka dostaw, mimo że fizycznie do przemieszczenia towaru dochodzi tylko raz – czytamy w Rzeczpospolitej
Przy dostawach łańcuchowych miejsce opodatkowania poszczególnych dostaw determinowane jest ustaleniem, która dostawa jest dostawą „ruchomą”, czyli której przyporządkujemy transport, a która jest dostawą „nieruchomą”, czyli taką, dla której miejsce dostawy zostanie przyporządkowane odpowiednio w kraju wysyłki lub w kraju zakończenia dostawy. Określenie miejsca opodatkowania nabiera znaczenia zwłaszcza w transakcjach międzynarodowych, gdyż dostawa ruchoma będzie uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów/wewnątrzwspólnotowe nabycie albo za eksport/import.
Podstawowe zasady ustalania, która dostawa jest dostawą ruchomą, w razie organizowania transportu przez podmiot pośredniczący zawarte są w art. 22 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, to przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, iż wysyłkę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie.
Ustawodawca nie wskazuje, co należy rozumieć przez warunki dostawy. Biorąc pod uwagę orzecznictwo i interpretacje indywidualne organów podatkowych, przyjmuje się, że chodzi o wszelkie okoliczności pozwalające na ustalenie, która z dostaw spełnia przesłanki dostawy ruchomej, w szczególności o warunki (okoliczności), wedle których doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Należy także mieć na uwadze, który z podmiotów organizuje transport, tzn. który planuje i koordynuje poszczególne etapy wywozu towarów. Zasadne jest również posiłkowanie się warunkami INCOTERMS, które są stosowane do określenia momentu przejścia ryzyka, korzyści oraz ciężarów związanych z towarem.
Przykład ten obrazuje, jak okoliczności dostawy mają wpływ na ustalenie miejsca opodatkowania. Tym samym podmioty uczestniczące w łańcuchu dostaw powinny bardzo uważnie ustalać warunki dostawy, w tym organizację transportu, w celu ułatwienia rozliczeń VAT. Należy przy tym zwrócić uwagę, że organy podatkowe kwestionują możliwość umownego ustalenia, której dostawie będzie przyporządkowany transport. Ustalenie, która dostawa jest „ruchoma”, wymaga każdorazowego analizowania warunków transakcji.
Więcej w Rzeczpospolitej z 29 lutego 2016 r.