Od 1 stycznia 2016 roku do art. 3 ust. 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych dodano pkt 1a, z którego wynika, że w przypadku umów pożyczek odnawialnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy. Według nowego brzmienia art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki – kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Dotychczas podatkowi podlegała kwota lub wartość samej pożyczki i bez znaczenia była liczba wypłat dokonanych przez pożyczkobiorcę. Zmiana przepisów oznacza, że jeśli kwota pożyczki nie jest wypłacana jednorazowo i jednocześnie suma pożyczki nie jest znana w momencie zawarcia umowy pożyczki, to wówczas każdorazowa wypłata kwoty pożyczki w ramach tej samej umowy pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Od 1 stycznia br. doprecyzowano zakres wyłączenia opodatkowania PCC ze względu na podatek od towarów i usług. Zmiana polega jedynie na bardziej przejrzystym sformułowaniu treści art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Z nowego brzmienia tego przepisu wynika, że nie podlegają podatkowi m.in. czynności inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług lub jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu tej czynności. Poprzednio od PCC zwolnione były także czynności, jeżeli przynajmniej jedna strona w związku z dokonaniem tej czynności była opodatkowana VAT lub z niego zwolniona.

Chodzi o to, aby ta sama czynność nie była opodatkowana VAT i jednocześnie PCC.

Przy umowie pożyczki występują następujące skutki w PCC:

• umowa pożyczki odnawialnej zawarta między dwoma podmiotami gospodarczymi – podatek wynosi 2 proc. od każdej wypłaconej kwoty pożyczki,

• umowa pożyczki odnawialnej udzielona spółce osobowej przez jej wspólnika – podatek wynosi 0,5 proc. i czynność udzielenia pożyczki traktowana jest jako zmiana umowy spółki,

• pożyczka odnawialna udzielona spółce kapitałowej przez jej wspólnika jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych,

• gdy czynność jest opodatkowana VAT lub chociażby jedna ze stron jest zwolniona z VAT z tytułu wykonania tej czynności, udzielenie pożyczki odnawialnej nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych z uwagi na zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Więcej w Rzeczpospolitej z 17 marca 2016 r.