Z pytaniem do IS zwrócił się zakład gospodarki komunalnej, który jest samorządowym zakładem budżetowym. Przedmiotem jego działalności jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy w zakresie m.in.: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Zakład jest odrębnym od gminy, zarejestrowanym i czynnym podatnikiem VAT, który prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu VAT. Wskazał, że poza tym prowadzi również działalność pozostającą poza zakresem VAT (np. bieżące utrzymanie dróg gminnych, utrzymanie wysypiska śmieci, odbiór, segregowanych odpadów komunalnych), jednak źródłem finansowania tej działalności jest w 100 proc. otrzymana od gminy dotacja przedmiotowa.

Zakład zapytał, czy czynności wykonywane na rzecz gminy od 1 stycznia 2016 r. do czasu centralizacji rozliczeń powinien rozliczać na dotychczasowych zasadach, tj. wystawiać fakturę VAT i traktować je jako opodatkowane. Zapytał też, czy dotacje należy uwzględnić w obliczeniu proporcji „prewspółczynnika”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy od 1 stycznia 2016 r.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 23 marca 2016 r. (IBPP3/4512-928/15/SR)  uznał w odpowiedzi, że czynności wykonywane na rzecz gminy, za które zakład otrzymuje wynagrodzenie, wypełniają definicję odpłatnego świadczenia usług, zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy podlegają opodatkowaniu VAT. Tym samym na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy o VAT wnioskodawca jest zobowiązany do wystawiania faktur dokumentujących wykonanie opisanych czynności na rzecz gminy. Powyższy wymóg będzie obowiązywał do czasu wprowadzenia przez gminę centralizacji rozliczeń.

Dyrektor Izby przypomniał też, że na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą sprzedawca lub usługodawca otrzymuje z tytułu sprzedaży. Do podstawy opodatkowania wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Oznacza to, iż opodatkowaniu podlegają dotacje o charakterze przedmiotowym, a nie te, które mają charakter podmiotowy.

Skoro zakład został zobowiązany przez gminę do prowadzenia działalności w zakresie m.in. bieżącego utrzymania dróg i wysypiska śmieci oraz za świadczenie to otrzymuje dotacje pokrywające 100 proc. wartości czynności, to między wnioskodawcą a gminą występuje świadczenie wzajemne.

Tymczasem art. 86 ust. za ustawy o VAT będzie mieć zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, jeśli przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. Skoro więc zakład nie wykonuje czynności „innych niż działalność gospodarcza”, to nie będzie on zobowiązany do stosowania współczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. za ww. ustawy.

Zgodnie z interpretacją wszystkie opisane we wniosku czynności, tj. bieżące utrzymanie dróg gminnych, utrzymanie wysypiska śmieci, odbiór segregowanych odpadów komunalnych, utrzymanie porządku i czystości na placach zabawowych i terenach rekreacyjnych, utrzymanie zieleni i zadrzewień gminnych związane są z prowadzoną przez zakład działalnością gospodarczą. Tym samym otrzymanie tych dotacji nie będzie mieć wpływu na obliczenie „sposobu określenia proporcji”.

Dyrektor Izby podkreślił na koniec, że interpretacja traci swoją aktualność w momencie, kiedy gmina dokona scentralizowania rozliczeń ze swoimi jednostkami organizacyjnymi.

Więcej w Rzeczpospolitej z 5 kwietnia 2016 r.